Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

276
Venezuela, que seguiu denunciando na súa Viaxe ó país dos ananos e outros
poemarios escritos nos anos sesenta, os estragos da emigración na colectividade
galega chegada a aquel país. Venezuela e México eran aínda en
1975 os destinos americanos de máis da metade dos galegos que emigraban
ou facían a súa turnover cara a América. E aínda van e veñen “os
mexicanos” e fan senti-la súa presencia económica e socio-cultural na
Galicia deste fin de milenio azoutada por catástrofes como os incendios
forestais, a eucaliptización, a reconversión industrial, as cotas lácteas ou a
ausencia de caladoiros.
Pero esta Longa marcha da emigración galega tivo remotas orixes
coloniais. Á Nueva España chegaron xa no século XVI galegos ilustres
como Frei Martiño da Coruña, evanxelizador do reino tarasco de
Michoacán e de Nueva Galicia, ou Francisco de Novoa Feijóo, xeneral da
Flota de Indias que dirixiu a de Nueva España, de cincuenta e cinco naves,
en 1586, ou como Gaspar de Zúñiga y Acevedo, conde de Monterrei, no
oriente da provincia de Ourense, nomeado virrei da Nueva España en
1595. Virrei foi igualmente don García Sarmiento de Sotomayor, conde de
Salvaterra, no Baixo Miño ou José Sarmiento de Valladares, poboador do
gran norte. Ademais do popular arcebispo metropolitano Aguiar y Seixas,
natural de Betanzos, foi bispo de Puebla na segunda metade do século XVII
don Diego Osorio de Escobar y Llamas. Todos eles eran personalidades que
non viaxaban sós senón acompañados por un máis ou menos numeroso
séquito, polo que constituíron unha primeira vía de información e un referente,
socialmente ben instalado, para parentes, veciños e coterráneos que
nalgunhas ocasións se dirixían a eles en petición de emprego ou colocación,
cando non formaban parte das súas respectivas comitivas.
A leva de soldados efectuada no litoral e no interior de Galicia para
a Marina e o Exército debeu de constituír outra vía migratoria na primeira
metade do século XVIII, cos Borbóns xa no poder. Desta época é tamén
o establecemento da Compañía de Galicia para a explotación do pao de
Campeche, que era empregado na tinxidura de lás. Pero xa na segunda
metade deste século serán os Correos Marítimos e o Comercio Libre os
grandes dinamizadores da emigración galega, con partidarios do papel
1 Luís Alonso Álvarez: Comercio colonial y crisis del Antiguo Régimen en Galicia (1778-1818), A Coruña, 1986.