Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Galegos en América e americanos en <strong>Galicia</strong><br />
Segundo testemuño do seu propio autor, o artigo reseñado “produjo<br />
una enorme sensación entre los gallegos <strong>de</strong> La Habana y <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong> la<br />
Isla” 4 e a i<strong>de</strong>a que propugnaba foi acolli<strong>da</strong> con gran<strong>de</strong> entusiasmo, acreditándoo<br />
así as cartas “vibrantes, ardorosas y patrióticas” que por centos se<br />
recibiron na re<strong>da</strong>cción do periódico, amosando a súa adhesión e mesmo<br />
ofrecendo medios para viabiliza-la proposta 5 . Pero a proba máis evi<strong>de</strong>nte<br />
<strong>da</strong> positiva recepción que tivo o chamamento <strong>de</strong> Álvarez Insua radica en<br />
que ós poucos días <strong>da</strong> súa difusión un grupo integrado por 55 emigrantes<br />
facía público un manifesto dirixido “a sus comprovincianos para someter<br />
a su consi<strong>de</strong>ración el proyecto <strong>de</strong> la creación <strong>de</strong> un Centro <strong>de</strong> Instrucción<br />
y recreo para los naturales <strong>de</strong> las cuatro provincias hermanas” 6 . Como se<br />
po<strong>de</strong> apreciar, a <strong>de</strong>nominación <strong>de</strong> “Ateneo” ou “Aca<strong>de</strong>mia”, inicialmente<br />
suxeri<strong>da</strong> por Álvarez Insua, é reempraza<strong>da</strong> pola <strong>de</strong> “Centro”, seguindo<br />
<strong>de</strong> forma mimética o patrón homonímico que meses antes acuñaran os<br />
galegos <strong>de</strong> Bos Aires e Montevi<strong>de</strong>o ó organizárense comunitariamente nos<br />
seus respectivos espacios <strong>de</strong> asentamento. Por outro lado, o termo<br />
“Centro” posuía unha nidia connotación integradora e unificadora, <strong>da</strong><br />
que eran carentes os outros dous vocábulos, que tiñan un sesgo máis elitista<br />
e intelectualista.<br />
No manifesto ó que vimos facendo referencia mantíñase, así e todo,<br />
o esencial do pensamento do xornalista estra<strong>de</strong>nse en canto á vertente<br />
educativa <strong>da</strong> nova institución. E os seus promotores mesmo <strong>de</strong>scendían do<br />
ámbito <strong>da</strong>s xenerali<strong>da</strong><strong>de</strong>s ó <strong>da</strong>s concrecións cando adiantaban que no<br />
Centro proxectado<br />
... se establecerá una escuela <strong>de</strong> adultos, en don<strong>de</strong> se <strong>da</strong>rán gratis lecciones <strong>de</strong> lectura,<br />
escritura, nociones <strong>de</strong> aritmética mercantil, idioma francés e inglés, religión y elementos<br />
<strong>de</strong> otros ramos; <strong>de</strong> modo que no haya gallego que no pue<strong>da</strong> adquirir fácilmente<br />
esos rudimentos primarios <strong>de</strong> que ningún hombre <strong>de</strong>be carecer en la época que<br />
4 W. Álvarez Insua: “La ver<strong>da</strong>d histórica”, en Almanaque Gallego para 1913. Talleres Heliográficos <strong>de</strong><br />
Ricardo Ra<strong>da</strong>elli, Bos Aires, 1913, p. 77.<br />
5 Ibíd.<br />
6 O manifesto levaba por título “Proyecto <strong>de</strong> un ‘Centro Gallego’ <strong>de</strong> instrucción y recreo en La<br />
Habana”, estaba <strong>da</strong>tado no mes <strong>de</strong> outubro e viu a luz en diversos medios <strong>de</strong> difusión, entre eles: El<br />
Eco <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>, nº 84, A Habana, 9 <strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1879, pp. 3-4; La Ilustración Gallega y Asturiana,<br />
Madrid, nº 34, 10 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1879, p. 413 e El Gallego, Bos Aires, nº 38, 10 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1880,<br />
pp. 301-302. Véxase apéndice 2.<br />
143