Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

192
unha vez concluído o proceso de unidade nacional. Non resulta estraño,
pois, que durante este período unha porcentaxe moi importante da súa
poboación, que oscila entre o 25 e o 30 por cento no período 1895-1914,
sexa inmigrante. Esta situación acentúase na cidade de Bos Aires, onde
máis da metade da poboación censada é estranxeira, sendo as principais
colectividades, a italiana e a española, que representan elas soas, en 1914,
o 40 por cento da poboación total da capital federal, co 19, 8 por cento
e o 19, 5 por cento respectivamente, quedando nun segundo plano,
outras colectividades como a francesa, a inglesa, a árabe ou a xudía.
Esta importante presencia de estranxeiros incide no comportamento
da sociedade receptora, xa que non pode permanecer indiferente a esta realidade.
A elite arxentina vivirá con especial preocupación o escaso grao de
integración destas colectividades, así como o xurdimento de conflictividade
social, considerando ós inmigrantes como os últimos responsables da mesma,
pois téndese a establecer unha relación directa entre a chegada dos inmigrantes
e a emerxencia das loitas sociais. Todo isto, desde distintas instancias,
axuda a configurar unha consideración social dos inmigrantes propiciando a
creación de estereotipos do tano, do gallego, do turco, etcétera, que inflúen
fortemente nos seus procesos de inserción na sociedade receptora.
Neste artigo analizarémo-la valoración social dunha destas colectividades
de inmigrantes: a galega, e tamén observaremos como esta e, sobre
todo, as asociacións de inmigrantes desta orixe –núcleo aglutinador da
mesma– tratan de responder, en maior ou en menor medida, ós ataques á
súa valoración social dentro da sociedade receptora. Con esta dobre finalidade,
realizamos unha aproximación á consideración social dos emigrantes
galegos na mentalidade popular arxentina a través da análise das fontes
literarias, centrándonos sobre todo na literatura de carácter popular e, máis
particularmente, no xénero do sainete crioulo, prestando especial atención
a algunha destas obras, como Farruco, Airiños da miña terra, Alma gallega,
La gallega, Gallego de ley, entre outras, nas que os inmigrantes desta orixe
cobran o protagonismo, xunto a outras nas que se aborda o tema da inmigración
xenericamente. Posteriormente, estudiaremos as estratexias que se
tomaron desde a colectividade galega para revaloriza-la súa imaxe e destruí-lo
tópico do gallego.