Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

56
consumo de viño e, por conseguinte, máis se aproximaba ós niveis rurais.
En moitos casos, os agricultores deberon agardar ata a I Guerra Mundial
para empezar a consumir viño a diario.
Na etapa de apoxeo da emigración a América os campesiños galegos
de modesta ou mediana condición non adoitaban tomar viño dun
xeito regular nas súas comidas. Podemos exceptua-las comarcas de producción
vinícola onde se tomaba un pouco máis, pero de moi baixa calidade,
frecuentemente mesturado con outras froitas fermentadas, pois o
mellor da colleita era mester vendelo.
No que se refire ós traballadores urbanos, parece que o seu consumo
era algo maior, pero rexístrase certa contradicción entre diversas fontes
documentais que inducen a pensar que o panorama non estaba aínda claramente
definido. Por exemplo, en Ferrol, o médico municipal, Pastor
Nieto, redacta unha interesante memoria sobre a situación da hixiene
pública no ano 1894, e asevera que “el vino (...) no puede usarlo el obrero
diariamente a causa de su elevado precio” 122 . Sen embargo, outro documento
referido á cidade de Vigo, no ano 1905, revela que o viño era considerado
coma un artigo de primeira necesidade, conxuntamente co pan,
o que presupón o seu uso habitual 123 .
Esta situación tiña que plasmarse dalgún xeito nos menús dos
buques transatlánticos. Xa apuntamos que con moita frecuencia entregábase
ós emigrantes, ó subir a bordo, un recipiente de folla de lata para o
viño, o cal é un indicio moi revelador.
Así, en 1911, no vapor francés Malte ofrecíase ós pasaxeiros, en cada
comida, unha ración de viño 124 . Pero iso non é representativo dun estado
de cousas, pois a situación xeral do trato ós emigrantes neste barco situábase
nun nivel superior á media.
122 Pastor Nieto: Memoria acerca de las condiciones higiénicas y estado sanitario de El Ferrol, Imprenta El
Departamento, Ferrol, 1895, p. 18.
123 Documento publicado en El Faro de Vigo, 16 de marzo de 1905. Cfr. Jesús Giráldez Rivero: El movimiento
obrero en Vigo (1890-1914), tesina presentada na Universidade de Santiago, 1984, p. 332, nota 50.
124 Despacho do cónsul xeral de España en Lisboa, datado o 11 de decembro de 1911. AGA AH,
Asuntos Exteriores, caixa 9.120.