Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
escaseza de víveres e de auga a bordo. Disto daba conta outro artigo do
Diario Español da Habana 108 .
Outra oportunidade que se brindaba ós pasaxeiros era a de conseguir
alimentos aproveitando as escalas que facían os barcos nos diferentes portos
antes de arribar ó seu punto de destino. En efecto, nas viaxes con escalas,
que era algo moi habitual, os emigrantes tiñan a oportunidade de atisbar
moitas novidades, aínda que tamén podían correr riscos 109 . E, ás veces,
de adquirir alimentos que completaban a súa dieta, co cal subtraíanse ó
monopolio de oferta que exercían as compañías de navegación. Así, na
escala que realizou Cornes en Río de Xaneiro constatou que, por pouco
máis que soltos, os pasaxeiros puideron obter canastras de froita. Deste
xeito, tivo ela a oportunidade de saborea-las bananas na década dos vinte,
que non se difundiron en Galicia ata catro décadas máis tarde. O descubrimento
fascinouna e, como adoitaban face-los nenos e moitos mozos
naqueles tempos de escaseza, cada vez que tiñan a oportunidade de comer
algo en abundancia –en especial se era doce–, tomou tantas que acabou
empachando 110 . Algo similar relata Ramón Cortina sobre os emigrantes
que viaxaban a Caracas. Aproveitaban as escalas para acudir ós mercados,
“donde los que llevan alguna peseta compran fruta tropical, los que no llevan
nada, contemplan sedientos como aquellos mastican los ricos bananos
o «plátanos»” 111 .
Consideraremos agora unha cuestión que tal vez poida parecer
anecdótica, pero que puido revestir certa importancia e que, en calquera
caso, unha perspectiva microhistórica non pode por menos que abordar.
Trátase da posibilidade que algúns pasaxeiros tiñan, en especial os de sexo
feminino, de obter un complemento dietético a cambio de favores sexuais
ou da promesa dos mesmos.
108 Ambos artigos foron xuntados ó escrito da Subsecretaría do Consulado Xeral de España na Habana,
datado na Habana o 13 de abril de 1920. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 1.693.
109 O risco, por exemplo, de caer nunha rede de trata de brancas, como refire que pasaba en Brasil Beatriz
López, op. cit., p. 31. Ou o de perde-lo barco, entretidos os pasaxeiros en tratos con mulleres de vida
licenciosa, como se constata nos testemuños recollidos por Ramón Contiña, op. cit., pp. 126-128.
110 Beatriz López, op. cit., p. 32.
111 Ramón Contiña, op. cit., p. 127.
51