Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
algunhas das dificultades creadas pola chegada masiva de inmigrantes,
espertando graves temores en canto a lograr manter non só a orde social,
senón tamén unha identidade propia fronte a un temido perigo cosmopolita,
o que levará á busca da arxentinidade, das raíces e da esencia da cultura
nacional, e é nesta mirada ó pasado onde se atoparán con España.
Xa na primeira década do século XX, a maior parte dos intelectuais
arxentinos abrazara o hispanismo, pero para a maioría deles a preciosa
herdanza de España estaba máis na cultura que no sangue. A hispanofilia
alcanzou o seu apoxeo durante as celebracións do I Centenario da
Revolución contra España, en 1910, e esta cruzada a favor dunha
Arxentina hispánica foi simbolicamente coroada en 1917 ó declarar festa
nacional o 12 de outubro como Día de la Raza. Pero como sinala Moya:
El hispanismo fue básicamente un movimiento conservador, a menudo reaccionario,
que bregaba por una sociedad orgánica y jerárquica, por los valores culturales
tradicionales y la defensa del statu quo. 68
O movemento obreiro organizado non se recuperará de todo do tremendo
retroceso de 1910 ata case o final da década, cando a guerra estimulou
a prosperidade e a relativa escaseza de man de obra outorgou ós gremios
unha forte posición negociadora. Pero o movemento obreiro de agora non
vai estar xa dirixido polos anarquistas (FORA, V Congreso) senón polos sindicalistas
agrupados na FORA do IX Congreso. E este cambio tamén hai que
relacionalo coas novas actitudes oficiais cara ó movemento obreiro organizado
producidas como consecuencia da chegada dos radicais ó poder en
1916. Ata esa data o Estado oligárquico trataba de resolve-la cuestión obreira
por medio da represión do movemento sindical. Cos radicais vanse producir
cambios na relación Estado-sindicatos. O novo goberno dá maior liberdade
de movemento ó sindicalismo organizado e nalgúns casos inflúe a favor
dos folguistas (exemplos desta cooperación entre os sindicatos e o goberno
foron a folga marítima de 1916 e a ferroviaria de 1917). Pero ten dificultades
na súa política populista pola crise económica de postguerra que afecta
ás exportacións agropecuarias, empeorando as condicións de vida e de traballo
dos obreiros, ó que hai que uni-la chegada das noticias da triunfante
68 José C. Moya: “Parientes y extraños...”, op. cit., p. 520.
247