Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

50
Dito persoal abusaba da pasaxe “revendiéndole los alimentos que el barco
proporciona y exigiéndoles gratificaciones por lo que el buque liberalmente
da” 106 . Os camareiros para atende-la pasaxe de terceira clase, composta
case na súa totalidade, dicía, por emigrantes, serían contratados na
Coruña. Pero non puidera realiza-la contratación libremente senón que
se viu obrigado a acepta-lo persoal proporcionado por un sindicato ou
asociación (probablemente anarquista, que controlaba a bolsa de contratación
portuaria). Sinalaba, así mesmo, que o comportamento deste persoal
contrastaba co que recrutara en Santander, que non suscitaba a
menor queixa.
Situacións como a descrita, que obrigaban ós emigrantes a complementa-la
dieta escatimada recorrendo á merca de alimentos ós camareiros,
xeraban moito malestar. Temos constancia dunha queixa que parece
referirse a esta cuestión, pois alude á “venda indebida de alimentos”, realizada
colectivamente por un grupo de emigrantes107 , embarcados no porto
da Coruña en 1911, e que arribaron á Habana no vapor Ipiranga, pertencente
á Compañía Hamburguesa Americana.
Atopamos de novo esta cuestión nunha carta asinada por
Constantino Pardo publicada polo Diario Español da Habana, o 3 de
abril de 1920, denunciando graves abusos cometidos a bordo do vapor
americano Heffron pertencente á Ward Line, que chegou ó porto cubano
con emigrantes españois o 20 de marzo do mesmo ano. Pardo, pasaxeiro
no citado buque, acusaba ó médico español, don Ramón Dorrego,
e ós camareiros tamén españois enrolados no Heffron, de “privar de los
víveres a los emigrantes a fin de venderlos a nuestros compatriotas.” E
así mesmo de facer obxecto de malos tratos ós pasaxeiros. Por certo, o
médico Dorrego e os camareiros acudiron ó xornal a protestar polas
imputacións, e o médico aproveitou para xustificarse, botándolle a culpa
á compañía dos sufrimentos –que recoñecía, por tanto, que eran certos–
ós que foi sometida a pasaxe española durante unha longa travesía pola
106 Escrito da Subsecretaría do Consulado Xeral de España na Habana. Datado na Habana o 31 de agosto
de 1920. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 1.693.
107 Reclamación de varios emigrantes e informe do vicecónsul, cursados ó Consello Superior de Emigración
a través do Consulado Español na Habana. Datado o 6 de febreiro de 1912. AGA AH,
Asuntos Exteriores, caixa 1.693.