Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

130
entón díxome: “Esta é a biblioteca do Centro Galego, e usted pode vir aquí”.
“Ah! ¿Es que yo puedo venir aquí a leer?”, “sí, sí usted pode vir aquí ler ese libriño,
ler a Rosalía, pode...” (...) Pois así comenzou a darme as poesías de Rosalía,
comencei a ler a Rosalía; pero eu nin sabía estar nunha biblioteca, esa é a verdade,
e si tiña que rir, ría, e si tiña que chorar choraba, e choraba (...). Iba todos
os xoves (...). Eu despois non perdía xoves, era unha cousa segura que alí tíñame
(...). 37
Algunhas destas asociacións, dependendo das súas características,
foron evolucionando co paso do tempo ó tratar de adaptarse ás continuas
demandas e necesidades das colectividades galegas nos diferentes países,
mentres que outras permaneceron anquilosadas e perderon o seu dinamismo
e a súa razón de ser 38 . Pero sobre todo queremos insistir aquí no referente
cotián que supuxeron, e aínda supoñen sobre todo no caso dos de máis
idade 39 , para moitos inmigrantes. Como centros recreativos foron importantísimos
indicativos da identidade, non só galega en xeral senón da particular
de cada caso: “Sí, bueno yo tenía relasiones con mis, por ejemplo,
tenías los amigos que tenías que habían por, por, la fiesta del Cristo, hasían
fiestas. Allí, todos los gallegos iban... todos los gallegos de Cangas (...)” 40 .
Ademais, na inmigración galega de América, as asociacións étnicas constituíron
o mecanismo máis evidente de expresión de identidade ó intentar
reproducir pautas e manter costumes da propia sociedade de orixe. Así tradúcese
do testemuño dun retornado de Arxentina: “Yo creo que allá se usa
más las cosas gallegas que acá ahora, sí..., sí. Eso lo ves en la tele... y, me
acuerdo de una entrevista que le hicieron a un señor, que no sé si era presidente
o algo así, y empezaba a contar todas las fiestas que hacían... de esto
de decir que se sentían más gallegos que nosotros. Porque nosotros a lo
mejor hacemos una fiesta aquí, yo qué sé, y es raro que haya gaiteros..., haya
37 Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista nº 395.
38 Na actualidade moitos emigrantes e retornados móstranse sumamente escépticos respecto das institucións
da colectividade: “Non por que che vou o Centro Galego xa é unha cousa que eu non comparto
(...), todo queda en beneficio das directivas (...) non me gustaba, fun duas ou tres veces ó Centro
por o compromiso, pero non me gustaba o ambiente porque nós, os gallegos fora de eiquí somos moi
ambiciosos, cada un anda ó seu e cada un busca o seu lucro (...)”. Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista
nº 490.
39 C. Naranjo Orovio: “La vida cotidiana del emigrante español en Cuba, 1920-1940”, en Secuencia, nº
14, México, xullo-agosto 1989, p. 86.
40 Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista nº 413.