Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

230
talento con que jamás contará el movimiento libertario español”, ou o
mestre racionalista aragonés establecido na Coruña, Constancio Romeo,
e noutras asínase con seudónimo.
Como proba do profundo intercambio entre militantes obreiros dun
e doutro lado do Atlántico, están os exemplos de dous coñecidos militantes
anarquistas coruñeses que, aínda que participaron destacadamente no
movemento ácrata da cidade herculina, viviron algunha etapa da súa militancia
en Bos Aires, xa que embarcan como tripulantes dos transatlánticos
que levaban ós emigrantes; algo, por outra parte, moi socorrido polos
obreiros perseguidos. Son Ricardo Cotelo e Enrique Taboada. O primeiro
emigrou temporalmente a Bos Aires fuxindo da represión da folga do
1901, colaborando en LPH da capital arxentina30 . Despois, como presidente
do Sindicato de Camareiros e Cociñeiros da Coruña, está cun pé
nesta cidade e con outro en Bos Aires, alá polo ano 1905. Neste mesmo
ano, Taboada, á sazón camareiro dun barco, visita con frecuencia a capital
arxentina e mantén contacto con elementos ácratas da cidade.
Non queremos terminar este apartado sen facer referencia á colaboración
de destacados ácratas galegos radicados en Bos Aires na prensa
anarquista desta cidade, aínda que para o delegado español, a comezos de
século, destacan, pola vehemencia da linguaxe, os irmáns Martí Catalao,
Anguera e Casademunt, “todos catalanes o valencianos” 31 . Así en La
Organización Obrera, órgano de prensa da FORA, colaboraron entre
outros o ourensán Manuel Vázquez, que tamén foi administrador de LP,
antes da súa expulsión en 1905. Este cigarreiro de Las Tres Coronas presenta
o pacto de solidariedade no IV Congreso da FOA, celebrado en
1904, e, ademais, tivo un papel destacado na organización do movemento
anarquista de Santa Fe32 . No diario LP, que será o órgano de prensa
máis importante do anarquismo no hemisferio occidental, e que fora fundado
en 1897 co nome de La Protesta Humana, colaboraron os galegos
30 Manuel Buenacasa: El movimiento español 1886-1926. Historia y crítica, Ediciones Júcar, Madrid, 1977,
p. 143; Manuel Fernández Fernández: “Ricardo Cotelo”, Gran Enciclopedia Gallega, vol. VII, p. 257.
31 AGA, Asuntos Exteriores, caixa 9.095, leg. 137.
32 Diego Abad de Santillán: “El movimiento anarquista en Santa Fe. Una ojeada al pasado y consideraciones
para el porvenir”, LP Suplemento Quincenal, nº 311, ano VIII, 31 de agosto de 1929, pp.
428-431.