Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
aparece casado e con familia numerosa o que corrobora a súa estabilidade
económica e a súa inserción na nova sociedade poblana, á que xa pertencerán
os seus cinco vástagos. Uns descendentes que, máis alá da tradición
oral paterna, perderán as raigames galaicas, e probablemente tamén o oficio
e a variedade dialectal do mesmo, o barallete, aínda que tal vez algún
día, os fillos dos seus fillos retornen á terra dos seus ancestros para tratar
de entender un pouco mellor as súas orixes e a súa mestizaxe cultural.
Estes descendentes encontrarán nesa comarca ourensana da chaira ribeirá
dos ríos Sil e Miño e próxima á capital provincial, algún parente lonxano
ou algún vello lugareño que lles “platique” exóticas e lonxanas aventuras
e desventuras de afiadores e paraugueiros como o seu avó; incluso no
mellor dos casos poden chegar a ler, na lingua dos seus ancestros, a novela
titulada A saga dun afiador que narra a historia dun afiador e paraugueiro
coma o seu avó, que un día despois de moito vagar co seu criado por
terras galegas, asturianas e portuguesas, partiu un día para México coa súa
roda de afiar na bodega dun barco que zarpou de Vigo e chegou a Veracruz
despois de facer escala na Habana18 .
En 1925 fixo a entrada na República Mexicana David Gulías
Lorenzo, ourensán, de Avión ou Beariz probablemente, onde abonda o
apelido Gulías segundo datos do RNE O ano do seu rexistro, 1925, xa se
declara “Propietario de una Mueblería”. É o primeiro mobleiro do que nos
dá noticias o RNE para o Estado de Puebla, –non así para o D. F.– aínda
que non será o último. Gulías Lorenzo debeu abrir camiño neste sector do
comercio entre os seus paisanos pois este rubro das moblerías será, xunto
ao dos hoteis –incluídos os de prezo popular chamados eufemisticamente
“hoteis de paso” de 5 ou 6 cambios de sabas diarios–, unha das dúas actividades
económicas preponderantes entre os galegos do Estado e sobre todo
da cidade de Puebla neste fin de século e de milenio no que andamos.
E xunto ao seguramente rico mobleiro non podemos deixar de
mencionar a un dos modestísimos pero emblemáticos comerciantes
ambulantes ou aboneros, chegado o ano anterior á gran crise de 1929.
Chámase Paulino Raña Crispín, e tanto polo seu lugar de orixe,
Barroso, nas estribacións da Serra do Suído, como polo seu primeiro
18 Estou pensando de maneira especial na novela de Fernández Ferreiro: A saga dun afiador.
299