Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
tren ata Vigo atende o prolixo relato da vida e andanzas do seu falador
compañeiro, cheo de trofeos nas lides amorosas. Como ademais tiña
algúns pesos e era xeneroso invítao, de xeito que ámbolos dous comeron
ben. Manuel quedaríalle sempre agradecido por isto.
Moi significativo foi, por outra parte, o caso de Estebo, personaxe da
obra testemuñal de Xosé Lesta Meis 2 . Foise á Coruña dende a súa achegada
aldea e agasallouse nunha fonda cun xantar de excepción co que significar
ben un día tan sinalado. Escolleu unha comida de festa na súa zona, callos,
e como acostuma a ser habitual en tales ágapes, comeunos in abundantia
multa; acompañou a comida co viño de maior crédito na Galicia da época:
o do Ribeiro. Trátase, pois, dun xantar no “limen” do seu periplo odiseico,
de reforzo identitario no plano gastronómico. Foi “¡Unha enchenta de
callos e viño do Ribeiro que na miña vida!”, pero que infortunadamente o
seu expectante nerviosismo impideu que concluíse ben: ó oí-lo pitido do
barco axitóuselle o corpo nun tremor e xa non puido acabar de comer 3 .
Por outra parte, Carmen Cornes e as súas tres amigas cearon nunha
fonda en Vilagarcía á que chegaron de véspera en coche de liña, dende a
aldea de Sisán para colle-lo barco ó día seguinte. 4
A COMIDA A BORDO. BARCOS SEN COMEDOR PARA OS PASAXEIROS DE TERCEIRA CLASE
As condicións xerais de aloxamento, manutención e trato dos emigrantes
durante a viaxe a América foron obxecto de fortes críticas por
parte dos afectados, dos inspectores do goberno español e da prensa.
Barnet afirma que as condicións de vida nos paquebotes transatlánticos
parece que melloraron algo despois de 1920 5 . Coinciden nesta apreciación
2 Xosé Lesta Meis: Estebo, Edicións Xerais de Galicia, Vigo, 1981. Esta novela de costumes, de relevante
valor etnográfico, foi publicada por primeira vez en 1927 e está ambientada no lugar de Eirís de
Arriba, na parroquia de Santa María de Oza, situada nas proximidades da Coruña, a comezos do século
XX. O autor viviu entre 1887 e 1930. As súas evocacións enmárcanse na última década do século
pasado e, no referente á emigración, nos primeiros anos do século XX, plasmando as súas experiencias
persoais na súa aldea e na emigración cubana.
3 Xosé Lesta Meis, op. cit., p. 131.
4 Beatriz López: Hasta la victoria siempre...Testimonio de Carmen Cornes, emigrante gallega y militante de
la vida, Ediciós do Castro, Sada-A Coruña, 1992, p. 30.
5 Miguel Barnet, op. cit., p. 40, nota 6.
19