Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
xogado por un e outro no mundiño académico galaico. Alonso Alvarez 1 y
Carmona Badía 2 sitúan no establecemento dos Correos Marítimos en
1764 o gran despegue mercantil e migratorio galaico. A autorización real
para comerciar coas Indias dende o establecemento dos Correos
Marítimos en 1764 constitúe, segundo Alonso Álvarez, “uno de los hitos,
sino el más importante, en la historia de La Coruña y su puerto”. Eiras
Roel 3 pola súa parte dá preponderancia ó papel do comercio libre que se
inicia na Coruña a partir de 1778. A Vigo fóralle concedida licencia para
comerciar con Cuba e as Antillas en 1773, licencia ampliable a toda
América en 1794.
O chamado comercio libre con América teoricamente rompía o
monopolio colonial do sur andaluz e asignaba ao porto da Coruña un navío
de rexistro para Nueva España, e igualmente outro a Barcelona, Alicante,
Málaga e Santander, mentres Cádiz seguía á cabeza con seis navíos.
Pero a cidade da Torre de Hércules e María Pita é dominante nesta
época tal como ilustra o censo de 1785, ano da fundación do Real
Consulado Marítimo de La Coruña, que reconta 78 negociantes e carregadores
de Indias, once casas navieiras e tres importantes fábricas estreitamente
vinculadas ao despacho ultramarino.
Xa no terreo dos datos, Rosario Márquez Macías 4 dá a cifra de 322
galegos que chegarían a América de forma legal entre 1765 e 1824, homes
solteiros a maioría. Ao tempo suxire multiplicar por catro ou cinco o
éxodo legal para incluír a forte emigración clandestina e facer deste xeito
unha evaluación máis rigorosa das saídas. A maioría –61, 74 por
cento–van traballar como criados e algúns –17, 11 por cento– a empregarse
no comercio ou respondendo á chamada dun parente –7, 38 por
cento–. Estes fins ou obxectivos da viaxe, sobre todo os dous últimos,
2 Joám Carmona Badía: El atraso industrial de Galicia. Auge y liquidación de las manufacturas textiles (1750-
1900), Ariel, Barcelona, 1990.
3 Antonio Eiras Roel: “La emigración gallega a América. Panorama General”, en Coloquio sobre la emigración
gallega, Pontevedra, 1989.
4 Rosario Márquez Macías: “La emigración gallega a América en la época del comercio libre (1765-
1824)”, en Revista da Comisión Galega do Quinto Centenario, nº 4, A Coruña, 1989.
277