Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

164
O tema da modernización préstase a unha serie de cuestións históricas
que resulta sumamente importante formularse e investigar dende a
base de estudios rexionais e temáticos. Hai, acaso, dúas cuestións fundamentais:
1.- ¿Ata que punto a modernización en Iberoamérica estivo impulsada
dende o exterior?
2.- ¿En que medida contribuíron os aspectos de modernización á
subseguinte industrialización de Iberoamérica?
No que se refire ó caso concreto de Puerto Rico, o século XIX foi un
período de progreso relativo comparado cos séculos anteriores, e iso a pesar
de que España, fiel a unha política mercantilista que identificaba a riqueza
da nación cunha balanza comercial positiva, deseñaba medidas coa fin de
evitar que as súas colonias produciran bens manufacturados para o seu propio
consumo, xa que isto podía reduci-la necesidade de importar. Hai que
dicir tamén que existiron medidas de incentivo económico como foron,
por exemplo, a famosa Cédula de Gracias de 1815, a cal foi creada para promove-lo
crecemento poboacional mediante o estímulo da inmigración,
ofrecendo facilidades na adquisición de terras, exención temporal no pagamento
de impostos, etcétera; ou o Código de Comercio Español de 1829, que
se fixo extensivo a Puerto Rico en febreiro de 1832, o cal mantiña a prohibición
ós estranxeiros de comerciar en Puerto Rico e clarificaba o status
legal de diferentes categorías de organización comercial como a regular
colectiva, a sociedade en comandita e a sociedade anónima.
Sen embargo, as infraestructuras de medios de transportación e
banca, condicións para o desenvolvemento económico, eran case inexistentes
en Puerto Rico. A ausencia de bancos ou doutras institucións de
préstamo que mobilizaran os fondos dispoñibles exacerbaba o problema.
Os productores agrícolas, grandes e pequenos, tiveron que coller prestado,
xeralmente de comerciantes, e a miúdo a unha taxa de interese usureira
(ata o 1,5 ou 2 por cento ó mes).
E neste punto é no que resulta imposible ler calquera dos estudios
recentes sobre a historia económica de Puerto Rico sen quedar impresionado
pola importancia dos inmigrantes no cambio cara ós modos capita-