Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

acabouse por descoida-la sementeira de productos esenciais para o consumo
da poboación. En definitiva, a illa foi dependendo cada vez máis
do mercado internacional, fundamentalmente do norteamericano; en
primeiro lugar para a venda dos seus productos e, en segundo lugar, para
a importación de gran parte dos seus alimentos básicos e das súas manufacturas,
como a roupa e a maquinaria.
Non nos debe estrañar, pois, que con este panorama moitas mercantís
guardesas se adicaran á compravenda, é dicir, á importación e posterior
venda ou distribución deses productos de primeira necesidade. Pero para
poder asumir esta actividade necesítase dispoñer dunha certa capacidade
de almacenamento, polo que, necesariamente, estes comerciantes pasan,
na súa maioría, por ser almacenistas. Algo parecido sucedía, por exemplo,
cos inmigrantes galegos en Bos Aires ou Montevideo, onde chegaron a
crear auténticos “gremios de almaceneiros” nos destinos urbanos 7 .
Vexamos agora o que mostran para o caso dos guardeses en Puerto Rico,
as 28 empresas antes citadas, no que se refire ó alcance dos seus negocios:
Compra-venda por xunto: 18 mercantís (64, 28%)
Compra-venda por xunto e polo miúdo:
6 mercantís (21, 42%)
Compravenda polo miúdo: 4 mercantís (14, 28%)
Fonte: Elaboración propia.
Galegos en América e americanos en Galicia
14,28
21,42
64,28
Así pois, predominan claramente os comerciantes de compravenda
por xunto, os cales teñen como centro dos seus negocios o almacén.
Algúns, como temos visto, tamén poden compaxina-lo comercio a gran
escala coa venda polo miúdo, isto é, que ademais do almacén posúen tendas
de venda directa.
Como é de supoñer, estes almacenistas guardeses necesitaban, para
a súa actividade comercial, estar en posesión dun certo capital co que
7 Pilar Cagiao Vila e Antonio Bernal: “Incorporación al mercado laboral e inserción social”, en Historia
General de la Emigración Española a Iberoamérica, vol. I, Historia 16, Madrid, 1992, pp. 294 e 297.
169