Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
Católica e Juana La Beltraneja polo dereito ó trono de España (e o consabido
fracaso dos nobres galegos partidarios desta última) fan que Galicia
morra dende o punto de vista social: os Reyes Católicos actuaron enerxicamente
e apartaron ós seus nobres da rexión. Como consecuencia, en
Galicia non haberá unha nobreza local que defenda os seus intereses. En
xeral, os nobres que habitarán de agora en adiante esta rexión provirán
doutras partes de España ou doutros países europeos: unha burguesía que
deu a espalda á realidade galega, totalmente sometida ó poder central.
Beiras 6 compara esta situación co que sucede coa penetración do mundo
capitalista nos países subdesenvolvidos; pero no caso de Galicia, sinala, é
un tanto diferente, por canto as relacións de dependencia non se establecen
entre estados soberanos senón internamente. O grupo social dominante
que vive no medio urbano e marca as regras de xogo, dá as costas á
realidade galega, cunha falta total de solidariedade para co campesiño e
cunha dependencia total do poder central español. As relacións non son
bilaterais senón triangulares:
SOCIEDADE CAMPESIÑA - SOCIEDADE URBANA - PODER CENTRAL
A función social das clases localmente dominantes vese mediatizada
por esa relación global de dependencia que caracteriza a realidade
socioeconómica da Galicia da Idade Moderna.
Outra das disxuntivas que enfrontou o pobo galego é a oposición
entre a educación formal e a non formal e o ámbito sociolingüístico.
En canto á educación formal (é dicir á que se imparte en forma organizada
polos centros de ensinanza) o galego recibía un tipo de ensinanza
desaxustada coa súa realidade, que non tiña un fin educativo senón de
simple instrucción e que transmitía valores que non correspondían ó
mundo rural galego. No neno, entón, producíase unha especie de frustración
porque lle ensinaban cousas que non lle eran útiles para a súa vida
cotiá e porque a ensinanza era en castelán con libros de texto que non se
correspondían cos seus intereses, o cal producía un desaxuste sociolingüístico
moi grande.
6 Ibíd.
257