Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
Nos anos trinta en moitos barcos servíase viño en terceira clase. Un
emigrante así o constataba pero sinalando que no fondo do vaso quedaban
depositados uns sospeitosos pos que facían pensar que o viño procedía
non das uvas senón dun laboratorio químico 125 . Xa na década iniciada
en 1940 unha persoa que emigrou á Arxentina lembraba que lles ofrecían
viño no barco, aínda que lle parecía que máis ben se trataba dun frouxo
caldo rebaixado con auga 126 .
O viño podía ofrecerse ou non, pero o que necesariamente tiñan que
servir era auga. A cuestión era que non sempre o líquido elemento posuía
unha calidade aceptable. En efecto, en non poucos casos a auga pareceu
reprobable para os –só nisto– esixentes padais duns emigrantes habituados
á sa auga das fontes das súas aldeas. Significativamente, a comezos deste
século, a Estebo desagradoulle o tipo de auga que lle daban no barco e a súa
temperatura caldosa. Considerábaa inadecuada para alivia-lo seus trastornos
dixestivos e favorece-la súa recuperación do mareo que padecía.
Estrañaba “a auga da fonte dos caños” do seu pobo. Parecíalle que o remedio
para el era a auga fresca, con ela “poñíase bo de todo”. Outro emigrante
con máis experiencia, que “sabíase pandexar a bordo” conseguíulle a
desexada auga fría 127 . Outro emigrante, natural de Ferrol, no ano 1912, que
viaxou no vapor da Compañía Trasatlántica Francesa St. Laurent, dende
Cerbere con destino a Porto Cortés (Honduras) queixouse tamén da temperatura
da auga, “que se la daban sin hielo” 128 .
En efecto, o estado de conservación da auga motivou moitas protestas
dos emigrantes. Por unha parte, os depósitos nos que se almacenaba
non sempre se atopaban en condicións axeitadas e, por outra, era
práctica común renova-la auga só nos portos terminais da travesía. Pero
ademais, as malas condicións da auga potable repercutían no sabor e nas
125 Carta dun emigrante publicada na revista El Emigrante Español, 5 e 20 de xuño de 1933.
Reproducida en España fuera de España, catálogo de exposición promovida pola Dirección Xeral do
Instituto Español de Emigración, Madrid, 1988, p. 145.
126 Entrevista realizada por Eva Liñares Fernández a Juana López de Domínguez, nada en Baiuca
(Catoira) no ano 1926. Emigrante en Bos Aires. Fondo HISTORGA.
127 Xosé Lesta Meis, op. cit., pp. 135-136.
128 Informe do cónsul de España en Nova Orleáns, datado en Nova Orleáns o 30 de setembro de 1912.
AGA AH. Asuntos Exteriores, caixa 1.693.
57