Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
porto da Coruña e enxeñounas para mellorar un pouco o seu réxime de
comidas. Refire, en efecto, Neira Vilas que: “El pásao algo mellor. Por
señas logra entenderse cos franceses e danlle ración de tripulante, en pago
de algunhas axudas no trafego da cociña” 104 .
No mencionado estudio sobre a emigración vasca constátase tamén
o costume de que algúns viaxeiros axudasen nas tarefas de cociña, por
exemplo, pelando patacas ou chícharos, e incluso na preparación da comida,
o cal reportáballes melloras nas racións do seu menú e incluso algún
alimento gratuíto, que non se vían así obrigados a comprar no mercado
irregular dos camareiros.
Temos visto ata agora un dos posibles casos: que os camareiros e
cociñeiros furtasen víveres á compañía para vendérllelos ós pasaxeiros.
Outra variante, parece ser que máis frecuente, consistía en recortar pola
súa conta os subministros previstos pola empresa, que só chegaban a
mans dos seus destinatarios previo pago engadido. Un feito así foi denunciado
polo capitán do vapor francés Espagne, quen deu conta oficiosamente
ó Consulado Español na Habana, no ano 1920, das irregularidades
e abusos cometidos a bordo polos camareiros e servidores que, conforme
ó disposto no artigo 114 do Regulamento de Emigración –segundo
el o entendía, parece ser que erroneamente– debían de ser españois 105 .
104 Entrevista a Manuel Aneiros Ferrer, nado en Mugardos no 1905. Emigrou a Cuba no 1918. X. Neira
Vilas, op. cit., pp. 112-123.
105 Ó parecer o referido artigo 114 do Regulamento de Emigración non especificaba que os camareiros
dos barcos estranxeiros que transportaban emigrantes españois tivesen que contratar camareiros desta
nacionalidade. Pero o capitán deste barco francés e outros, como o da Compañía Hamburguesa
Americana, en 1911, que citamos noutra parte, coidábanse moito de contratar camareiros españois.
Temos constancia doutro caso de camareiros españois enrolados nun buque estranxeiro, no vapor
americano Heffron pertenecente á Ward Line, que facía a rota a Cuba no ano 1920. A cuestión parece
ser variable: había barcos estranxeiros que se beneficiaban do negocio do transporte de emigrantes
españois a América que contrataban camareiros españois e outros que non o facían. O dato de que o
citado artigo 114 non facía referencia algunha ós camareiros aparece no escrito do subsecretario de
Previsión e Acción Social. Emigración, datado en Madrid, 11 de novembro de 1920. AGA AH,
Asuntos Exteriores, caixa 1.693. A opinión do capitán do barco francés consta nun escrito da
Subsecretaría do Consulado Xeral de España na Habana. Datado na Habana o 31 de agosto do 1920.
AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 1.693. O caso dos camareiros españois no vapor Ward menciónase
no escrito da Subsecretaría do Consulado Xeral de España na Habana. Datado na Habana o 13
de abril de 1920. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 1.693.
49