Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

202
Estas obras, aínda que non elaboradas pola intelectualidade arxentina,
van reflictir principalmente nas súas tramas o “miedo a la inmigración”
31 , é dicir, a preocupación da sociedade pola escasa integración das
colectividades inmigrantes, e a existencia de diferentes identidades nacionais
no territorio arxentino.
Ese extranjero no borró de su patria nativa para hacerse ciudadano argentino, y aún
más no ha permitido que los hijos que trajo en su familia, se hicieran argentinos. Ni en
el primer tiempo de su arribo, ni después de largos años de su residencia definitiva en
nuestro país. 32
Esto determinará a necesidade de integrar a esas colectividades na
emerxente nación arxentina, na que xogará un papel moi importante a
educación, pero tamén a urxencia de autoelaborar un discurso propio de
arxentinidade, a necesidade de definir o “yo nacional” 33 , fronte ó outro
–os inmigrantes–; pero tamén representa un intento de incluír ás colectividades
estranxeiras na nova nación que se está a construír. Como resultado
deste interese, na maior parte das obras asístese á plena integración
social do inmigrante, pois a nova nación xorde como resultado da unión
das dúas tradicións: o crioulismo e o inmigrante:
Pachin.– Así está bien la basura que estorba en el mundo a la cloaca social, a la cárcel.
Aquí nosotros. (Abraza a María y a Francisco, uniéndolos sobre su pecho). El alma
gaucha (Por María) y el alma gallega (Por Francisco) unidas por la experiencia del
tiempo que pasó, para ser fuente de progresos en el porvenir. 34
E isto aínda que o inmigrante teña que renunciar, en parte, á súa propia
orixe, como en Enlace Undarraga-Fumigueiro, na que o protagonista,
31 Hebe Clementi, op. cit.
32 Juan A. Alsina: La inmigración en el primer siglo de la Independencia, Ed. Felipe Alsina, Bos Aires, 1910,
p. 8.
33 Razón pola que se abandonan os vellos receos hispanófobos anteriores, herdados da loita pola independencia,
e se retoma a historia pasada, na que se buscan as raíces da súa propia esencia como
nación, o que implicará que volvan os seus ollos cara á raíz hispánica antes desdeñada. Esta volta ó
pasado representa en boa medida unha defensa dos valores tradicionais que están a desaparecer, do
crioulismo fronte ó cosmopolitismo inmigrante. Así podemos entende-la importancia que cobra a
finais do século XIX a literatura gauchesca con obras como Martín Fierro ou Santos Vega.
34 Luis de Arcos y Segovia: “Alma gallega”, en Bambalinas, nº 166, 11 de xuño de 1921; bosquexo dramático
estreado no Teatro Nuevo o 12 de outubro de 1912 e reestreado o 14 de maio de 1921. O
mesmo argumento final repítese en numerosas obras, como La gringa de Florencio Sánchez, iniciadora
do tema do inmigrante no teatro arxentino, pero referida a colonos italianos.