Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
sociedades americanas que foron receptoras de inmigrantes de múltiples
procedencias, e polo tanto tamén lugares de mestizaxe alimentaria, os galegos
adoptaron novas pautas de alimentación, crioulas ou doutras colectividades
inmigrantes, que combinaban co mantemento das propias, para
garda-lo costume pero tamén como reforzo da súa identidade de orixe.
Comidas e bebidas que en moitas ocasións se recibían en viaxes transatlánticos
a través de novos acabados de chegar ou se enviaban por veciños
ou familiares que ían a Galicia “a pasear” 47 . Os alimentos galegos recibidos
en América, coma os americanos enviados a Galicia, convertíanse, pois,
nun elemento de reforzo da “paisanaxe”. Pola súa parte, a adopción de
comidas crioulas representou para moitos unha dificultade engadida durante
o período de adaptación. Así o lembra unha emigrante retornada de
Arxentina: “Es una manera diferente de comer (...) pues yo donde aprendí
a comer eso, zapallo, que allá se llama, fue allá, y el choclo, el maíz, allá
lo aprendí a comer, pues aquí no, que aquí antes se lo daban a los cerdos
(...)” 48 . A introducción plena dos novos costumes culinarios na vida cotiá
do inmigrante parece indicar que o proceso de adaptación empeza a ser
substituído por outro de maior integración. A este respecto paga a pena
lembrar un dito popular divulgado por xeracións entre os inmigrantes galegos
de Montevideo que proclama: “¡Quen bebe mate e come zapallo, volta
España polo carallo!” 49 . Á marxe do expresivo, desta aseveración tradúcense
outras cuestións que van máis alá do culinario. Evidentemente, para
incorporar este tipo de costumes tivo que pasar un tempo, seguramente un
período o suficientemente dilatado como para que o inmigrante establecera
unha vida nova no país de destino. “Beber mate e comer zapallo”, en
definitiva, “crioulizarse”, significa a plena integración e a decisión de non
retornar, en boa medida determinada pola constitución dunha familia e a
aparición da segunda xeración inmigrante.
47 X. Castro: A lume manso, Galaxia, Vigo, 1998, p. 34.
48 Fondo HISTORGA (AHUS), entrevista nº 309.
49 Recollido do testemuño de María de los Angeles Monteiro, natural de Miño e residente en
Montevideo.
133