Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
documentación existente na Delegación do Instituto Nacional de
Emigración da provincia da Coruña, institución á que os emigrantes se
dirixían para poder saír do país. Esta información abrangue o período que
vai de 1960 a 1990, e destacaremos o desenvolvemento deste proceso, así
como o gran descenso cuantitativo e a diferente tipoloxía dos emigrantes,
que en momentos tan pouco proclives se deciden por América, cando xa
estaba ben claro que Iberoamérica deixara de ser “a terra de promisión” tal
como a percibían as xeracións pasadas. Veremos que agora os galegos elixirán
como destinos migratorios principais os países europeos e algunhas
zonas industriais do interior da península, como Cataluña, Madrid e o País
Vasco. Esta etapa caracterízase pola progresiva perda de incentivo dos países
de Iberoamérica para os galegos: as dificultades económicas de moitos
destes países e as súas políticas restrictivas provocan un descenso continuo
de emigrantes, ó que hai que engadir que son os anos de maior continxente
migratorio cara a Europa.
A emigración a Europa antes de 1960 é esporádica e pouco significativa.
A partir de 1960 5 comeza lentamente o tirón europeo. Coma un
factor de atracción podemos destacar que o despegue industrial tras a posguerra
mundial dáse nun momento de estancamento demográfico nestes
países. Hai tamén que mencionar os acordos laborais (firmados entre 1956
e 1962) entre o goberno español e os gobernos europeos de Alemaña
Federal, Suíza, Francia, Bélxica, etcétera, para regular e facilitar o fluxo
migratorio. Paralelamente increméntanse as restriccións por parte dos
estados americanos que demandaban, case en exclusiva, persoal cualificado
e técnico para impulsar o seu desenvolvemento industrial; mentres que
Europa só necesitaba obreiros para o campo, a industria e os servicios, é
dicir, man de obra para empregos que requerían escasa preparación ou
eran de fácil aprendizaxe. Un aspecto a destacar é a ventaxa económica
que tiñan os emigrantes para o seu desprazamento e retorno a estes países
5 Destacamos o número de emigrantes da provincia da Coruña cara a Europa: en 1960 só marchan 19
galegos, en 1961 uns 558, 1.885 en 1962, 4.281 en 1963, 5.512 en 1964, 4.470 en 1965, 4.134 en
1966, 2.094 en 1967, 3.213 en 1968, 4.637 en 1969, 6.358 en 1970, 10.221 en 1971, 9.717 en 1972,
10.949 en 1973, 8.714 en 1974, 3.583 en 1975, 2.508 en 1976, 2.725 en 1977, 3.333 en 1978, 4.000
en 1979 e 4.444 en 1980. Cifras tomadas de M. C. Alonso Antolín: La emigración gallega asistida a la
R.F.A., Francia y Suiza, IEE, Madrid, 1983.
63