Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

Galegos en América e americanos en Galicia
Este panorama ideal contrastaba francamente coa realidade dos feitos,
a pesares de existir a bordo inspectores acreditados polo Consello
Superior de Emigración para garanti-lo cumprimento da lexislación.
Un informe dun vicecónsul na Habana, datado en 1911, lembraba
as funcións dos médicos inspectores españois que debían leva-los buques
que embarcasen un número importante de emigrantes, segundo o
Regulamento de emigración: era obriga súa comprobar durante a viaxe o
trato que recibían os viaxeiros, debendo atende-las queixas que estivesen
fundadas; deberían evitar tódolos abusos que se cometesen por parte da
oficialidade e da tripulación dos buques. Tamén era misión súa controlalos
billetes e os documentos. De todo o ocurrido durante a navegación
deberían dar conta ó seu término no Consulado Español. Agora ben, sinalaba
tamén o vicecónsul, que tiña constancia de que esta obriga polo xeral
non a cumprían nin en Río de Xaneiro nin na Habana51 . A incuria destos
funcionarios era tal que, segundo afirmaba o vicecónsul:
Los Sres. Vicecónsules de la Nación aquí me aseguran que desde que ellos están en su
actual puesto ni una sola vez se les ha presentado ninguno de esos inspectores, ni les han
dirigido ninguna comunicación y por lo tanto no les consta siquiera que existan realmente
esos funcionarios a bordo de los trasatlánticos extranjeros que traen emigrantes á Cuba. 52
Houbo casos de reclamacións dos pasaxeiros por deficiencias na
comida poñendo en dúbida o control que deberían exerce-lo médico e o
contador do barco. Así o constatamos na protesta dun conxunto de emigrantes
transportados dende A Coruña á Habana, en 1911, por un buque
pertencente á Compañía Hamburguesa Americana 53 . No estudio sobre a
emigración vasca menciónase o informe dun inspector de emigración no
que daba conta da crítica dos emigrantes ó médico pola inobservancia das
súas obrigas de control da comida do barco:
51 Escrito de ampliación ó informe do vicecónsul do Consulado de España na Habana remitido ó ministro
de Estado. Asinado na Habana, 6 de decembro de 1911. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa
1.693.
52 Ibíd.
53 No escrito de exculpación da tripulación do barco sinalaba que “la comida se probó todos los días por
el contador y el médico del vapor y solamente después se repartió bajo la debida vigilancia”, do que
cabe deducir que isto era xustamente o que os emigrantes poñían en cuestión. Cfr. Escrito dos oficiais
do buque, datado o 18 de xaneiro de 1912, cursado ó Consello Superior de Emigración a través do
Consulado Español na Habana. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 1.693.
31