Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

198
Estas obras forxan unha imaxe do inmigrante galego, que posuirá
unha machietta propia, igual que o cocoliche italiano. Un estereotipo que
está en franca relación coa súa inserción na sociedade arxentina, caracterizada
pola súa dedicación laboral. Deste modo, nos sainetes, os personaxes
das diferentes colectividades asumen un papel relacionado cunha determinada
actividade profesional e que vai perdurar longo tempo na mentalidade
popular, como o turco vendedor ambulante ou o vasco tambero.
No caso dos galegos, as profesións que aparecen máis representadas
son as que non esixen cualificación profesional, entre as que destaca o
changador, o mozo de pensión, pero, sobre todo, persoal de servidume: a
cociñeira, o mucamo ou mucama 16 . Exemplos desta situación podémo-los
ver a través dos sainetes consultados, nos que proliferan este tipo de traballos;
pero tamén é ofrecida por outros autores como J. P. Sagastume:
En épocas anteriores todo trabajo grosero, pesado y en que hubiera que desplegar la fuerza
muscular lo adoptaba el gallego y casi no había un mozo de cordel, carrero de mudanzas
y otras ocupaciones similares que no fuera de esa nacionalidad. 17
Ó lado destas profesións mal vistas socialmente poden aparecer
outras ligadas ó sector servicios, como o conductor de tranvías, o dono da
casa de hóspedes, o pequeno artesán. Pero, quizais, a ocupación predominante
sexa a de comerciante: dono dun almacén tanto en Bos Aires como
nunha localidade do interior, dunha pulpería, ou mesmo propietario dunha
casa de importación. Ó ser unha das principais dedicacións dos emigrantes
o ramo do comercio e, máis concretamente, os almacéns onde instauran
a yapa e a libreta 18 , xurdirá na mentalidade popular unha visión negativa
do comerciante galego como unha persoa que se aproveita dos seus
clientes cobrándolles de máis ou adulterando os productos, para lograr
16 Véxase Lino Pérez: “El idioma y los emigrantes gallegos”, en Céltiga, nº 93, 10 de novembro de 1928,
onde se critica a afirmación de José M. Salavarría: “los vascos siguen vendiendo leche y los gallegos
de mucamos y ordenanzas”.
17 J. P. Sagastume, op. cit., p. 45.
18 Véxase A. Pérez Prado, op. cit., p. 206, quen define a “yapa” como: “al gracioso añadir por sobre una
cantidad justa, que a veces podría tratarse de un caramelo para los niños, (...) suavizó las relaciones
comerciales e hizo del almacén un lugar donde se respiraba, junto con los más deliciosos y encontrados
aromas, el de la amistad inocente”.