Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

254
e as deportacións, así como a postura de servilismo do cónsul español en
Bos Aires e da compañía de navegación Hamburg Sud Amerika Line, que
decide elimina-la entrada no porto de Montevideo para evitar que os
deportados se fugasen. Precisamente a masiva chegada de deportados e
retornados de América (non só de Arxentina) obrigou a organizar nos
portos galegos da Coruña, Vigo e Vilagarcía Comités de Axuda
Internacionais por parte dos anarquistas galegos e que funcionaron durante
a República.
A política de deportación de obreiros estranxeiros agravou a impopularidade
do goberno de Uriburu. O abuso que facía da lei 4. 144, o temor
a que esta actitude se xeralizase e que, incluso se estendese unha persecución
contra honrados españois foi denunciada poucos días despois do golpe
de estado por Rodrigo Soriano ante as Cortes Españolas84 . Pero o estupor
obreiro foi xeral cando o dictador decidiu a deportación de arredor de 150
obreiros un pouco antes da fin do seu mandato. Os primeiros meses de
1932 aparentemente foron nos que se produciron un maior número de
expulsións, afectando só entre febreiro e abril a medio centenar de españois.
Moitos deles establecéronse en Barcelona, onde chegou a existir nos
medios anarquistas unha certa aprensión, falándose dun suposto caciquismo
arxentino, cara a estes homes que falaban un castelán diferente e escribían
inserindo americanismos. Moitos deles chegaron a ocupar postos claves
na organización libertaria e nas publicacións da mesma85 . E cando non
se podía expulsar ós anarquistas molestos, porque non se lles podía comprobar
fidedignamente un delito, os xuíces de Uriburu e de Justo recorreron
ás condenas por asociación ilícita. Así foron procesados por asociación
ilícita tres dos sindicatos máis aguerridos da FORA: Unión de Chauffeurs,
Sindicato de Panadeiros e Lavadores de Autos 86 .
84 Pregunta de Rodrigo Soriano sobre a situación dos españois en Arxentina, Diario de sesiones de las
Cortes Constituyentes, nº 43, 23 de setembro de 1931, citado por Nuria Tabanera García: “Argentina,
1930: crisis y emigración”, IV Encuentro de Americanistas. La emigración asturiana y española al Río de
la Plata 1870-1930, Oviedo, p. 18. Do 9 ó 11 de novembro de 1994 (pro ms.).
85 José Peirats: Figuras del movimiento libertario español, Eds. Picazo, Barcelona, 1978, p. 48.
86 O comité pro-presos e deportados da FORA publicou en Bos Aires en 1934 o libro Los grandes procesos.
La FORA ante los tribunales. Los procesos por “Asociación ilícita” a los sindicatos panaderos, chauffeurs
y lavadores de autos.