Descargar - Secretaría Xeral da Emigración - Xunta de Galicia

54
a este respecto –no ámbito do consumo de tabaco que se adoita incluír
comunmente na historia da alimentación– encontrámolo no agasallo de
puros con que os pasaxeiros de primeira recompensaban as actuacións de
gaita, pandeiro, acordeón e frauta, dun emigrante ó que acudían a escoitar.
Só en circunstancias así se producía unha aproximación entre os
pasaxeiros de diferentes clases cuns espacios respectivos que estaban ben
delimitados. O acceso ás exclusivas dependencias das clases superiores
tiña por costume estar vedado para os modestos emigrantes 115 , de xeito
que só aqueles tiñan a posibilidade de descender á área de terceira, cousa
que, por outro lado, non adoitaban facer 116 .
A pesares do desembolso que moitos emigrantes acostumaban realizar
para completa-lo réxime alimenticio a que estaban sometidos no
barco, e por máis que levasen víveres de reforzo, o resultado era non poucas
veces que os seus corpos chegaban ó término da travesía magros e algo
desmedrados. A todo o que habería que engadi-las consecuencias dos
mareos e tamén, en ocasións, as doenzas sobrevidas durante a viaxe. Tal
foi o caso de Estebo, a quen de pouco serviu gastar case tódolos seus cartos
na implementación da súa dieta. Xamáis en toda a súa vida estivera
tan delgado:
Estebo non estaba pra bromas. O bo do home víase e non se conocía. Nin o
houberan conocido tampouco na aldea. Estaba como se acabara de salir dunha
frebe. Caíanlle os calzóns por el abaixo, e arrugábanselle nas pernas. Agora que
estaba ó cabo do viaxe, véndose tan mal, pensaba con medo no de volta a
Galicia.117
115 Lesta Meis relata a viaxe de Estebo e indicaba con claridade que os pasaxeiros de terceira non podían
subir ás pontes de primeira. Cfr. Xosé Lesta Meis, op. cit., p. 139.
Había tamén excepcións. Os emigrantes do vapor francés Malte podían percorrer toda a cuberta con
enteira liberdade. Isto ocorría en 1911, pero o cónsul español que reportaba o feito precisaba que isto
non era o habitual nas compañías de navegación daquela época. Despacho do cónsul xeral de España
en Lisboa, datado o 11 de decembro de 1911. AGA AH, Asuntos Exteriores, caixa 9.120.
116 A descripción que fai Lesta Meis dos momentos de recreo, pletóricos de cantos corais animados por
gaitas e outros instrumentos musicais, reviste enorme interese para a historia da vida cotiá da emigración.
Cfr. Xosé Lesta Meis, op. cit., p. 138. Barnet conta tamén a ausencia de relación existente entre
os viaxeiros provistos de diferentes pasaxes. Cfr. Miguel Barnet, op. cit., p. 45.
117 Xosé Lesta Meis, op. cit., p. 140.