Diccionario filológico-comparado de la lengua castellana
Diccionario filológico-comparado de la lengua castellana
Diccionario filológico-comparado de la lengua castellana
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2836 GRAND GRANI<br />
SIGN.— Admirable gran<strong>de</strong>za, magnificencia:<br />
Es el que mas conserva <strong>la</strong> fama <strong>de</strong> <strong>la</strong> grandiosidad y<br />
magnificencia <strong>de</strong> sus fundadores. Cerv. Quij. tom. 2,<br />
cap. 8.<br />
Grandi-oso, osa. adj.<br />
Cfr. etim. gran<strong>de</strong>. Suf. -oso.<br />
SIGN.— Sobresaliente, magnífico:<br />
No refiere cosa <strong>de</strong> esta jornada, siendo tan grandiosa<br />
y notable. Aldret. Orig. 11b. 3, cap. 4.<br />
Grandí-son-o, a. adj.<br />
Cfr. etim. gran<strong>de</strong> y son.<br />
SIGN.— poét. ALTÍSONO.<br />
Grand-or. m.<br />
Cfr. etim. GRANDE. Suf. -or.<br />
SIGN.—Tamaño <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cosas:<br />
Forma <strong>la</strong> boca <strong>de</strong>l nido á <strong>la</strong> medida y grandor <strong>de</strong> su<br />
cuerpo. Orac. Mor. f. 132.<br />
Grand-ote, ota. adj.<br />
Cfr. etim. gran<strong>de</strong>. Suf. -ote.<br />
SIGN.— fam. aum. <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>.<br />
Grand-ull-6n, ona. adj.<br />
Cfr. etim. gran<strong>de</strong>. Sufs. -ull,<br />
SIGN.— fam. gradillón.<br />
Grand-ura. f.<br />
-ón.<br />
Cfr. etim. gran<strong>de</strong>. Suf. -ura.<br />
SIGN.— ant. grandor :<br />
Qual es <strong>la</strong> giba- y <strong>la</strong> <strong>de</strong>masiada grandura <strong>de</strong>l un ojo,<br />
ó <strong>de</strong> entrambos que no inducen notable <strong>de</strong>formidad.<br />
Navarr. Man. cap. 27 núm. 199.<br />
Granea-do, da. adj.<br />
Cfr. etim. granear. Suf. -do.<br />
SIGN.— 1. Reducido á grano. Pólvora graneada.<br />
2. Salpicado <strong>de</strong> pintas.<br />
3. Mil. V. fuego graneado.<br />
Granea-dor. m.<br />
Cfr. etim. granear. Suf. -dor.<br />
SIGN. — Instrumento <strong>de</strong> acero, achaf<strong>la</strong>nado<br />
y que<br />
puntas<br />
remata en una línea curva llena <strong>de</strong><br />
menudas, <strong>de</strong> que usan los grabadores<br />
para granear <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>nchas que han <strong>de</strong> grabar<br />
al humo.<br />
Gran-ear. a.<br />
Cfr. etim. grano. Suf. -ear.<br />
SIGN.— 1. Esparcir el grano ó semil<strong>la</strong> en<br />
un terreno.<br />
2. Llenar <strong>la</strong> superficie <strong>de</strong> una p<strong>la</strong>ncha <strong>de</strong><br />
puntos muy espesos con el graneador, para<br />
grabar al humo.<br />
3. Sacarle grano á <strong>la</strong> superficie lisa <strong>de</strong> una<br />
piedra litográfica para po<strong>de</strong>r dibujar en el<strong>la</strong><br />
con lápiz lítográfico.<br />
Gran-el (Á). m. adv.<br />
Cfr. etim. grano. Suf. -el.<br />
SIGN.— 1. Hab<strong>la</strong>ndo <strong>de</strong> cosas menudas, como<br />
trigo, centeno, etc , sin or<strong>de</strong>n, número ni<br />
medida.<br />
2. fig. De montón :<br />
Vio montones grandíssimos <strong>de</strong> doblones <strong>de</strong> oro. <strong>la</strong>s<br />
piedras á granel, como si fueran lentejas, los diamantes<br />
y per<strong>la</strong>s preciosas á montón, como si fueran guijas.<br />
Parr. Luz. Verd. Cath. P<strong>la</strong>t. 24.<br />
Gran-ero. m.<br />
Cfr. etim. grano. Suf. -ero.<br />
SIGN. — 1. Sitio don<strong>de</strong> se recoge y custodi<br />
el grano :<br />
Habían mucho antes allegado y juntado gran cantida<br />
<strong>de</strong> trigo, en sus trojes y graneros. Nieremb. Difer. lil<br />
3, cap. 7, § 3.<br />
2. fig. Territorio muy abundante en gran(<br />
Siendo aquel<strong>la</strong> Provincia <strong>la</strong> más fértil <strong>de</strong> Europa.<br />
granero común <strong>de</strong> toda el<strong>la</strong>. Argens. Anal. lib. 1, cap.<br />
Gran-évano. m.<br />
EI'IM.— De Granum Libante grane<br />
goma en forma <strong>de</strong> granos, granu<strong>la</strong>dí<br />
granulosa, goma tragacanto <strong>de</strong>l Líbanc<br />
don<strong>de</strong> crece <strong>la</strong> p<strong>la</strong>nta que <strong>la</strong> produc<br />
f Astragalus gummifer^ Labill ). D<br />
Granum Libani formóse gran-ibani<br />
luego gran-évano, por cambio <strong>de</strong> -i- e<br />
-ese<br />
y <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
advierte<br />
consonante -6- en -ü-, segú:<br />
en <strong>la</strong> confusión <strong>de</strong> amba<br />
<strong>la</strong>biales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> lo antiguo: habery have/<br />
bioir y vivir., etc.<br />
Grano <strong>de</strong>l Líbano.<br />
Etimológic. signific<br />
Libanus en <strong>la</strong>t. sig<br />
nifica también metafor. incienso. Der<br />
vase Libanus <strong>de</strong>l hebreo libanon, e<br />
cual <strong>de</strong>scien<strong>de</strong> <strong>de</strong>l nombre libnah, ir<br />
cienso ; <strong>de</strong> <strong>la</strong> raíz <strong>la</strong>bn, b<strong>la</strong>nquear, em<br />
b<strong>la</strong>nquecerse, ponerse b<strong>la</strong>nco; <strong>de</strong> dond<br />
<strong>la</strong>ban, albo, b<strong>la</strong>nco; lebanah, <strong>la</strong> lun<br />
(= <strong>la</strong> b<strong>la</strong>nca), etc. Para <strong>la</strong><br />
granum cfr. grano. Cfr.<br />
granero, etc.<br />
SIGN.—ALQUITIRA.<br />
etimol. d<br />
graneado<br />
Gran-guardia, f.<br />
Cfr. etim. gran y guardia.<br />
SIGN. Mil. Tropa <strong>de</strong> caballería, apostad<br />
á mucha distancia <strong>de</strong> un ejército acampad(<br />
para guardar <strong>la</strong>s avenidas y dar avisos.<br />
Gran-ido, ida. adj.<br />
Cfr. etim. grano, 12.^ acep. Suf. -id(<br />
SIGN.— 1. Gcrm. rico, 2.* acep.<br />
2. m. Gcrm. Paga <strong>de</strong> contado.<br />
Gran-il<strong>la</strong>. f.<br />
Cfr. etim. granillo.<br />
SIGN. — Granillo que por el revés tiene<br />
paño.<br />
Granill-ero, era. adj.<br />
Cfr. etim. granillo. Suf. -ero.<br />
SIGN.—/)r. Manch. Dícese <strong>de</strong> los cerdi<br />
que en el tiempo <strong>de</strong> <strong>la</strong> montanera se alimei<br />
tan en el monte <strong>de</strong> <strong>la</strong> bellota que casualmen<br />
encuentran en el suelo.<br />
Gran-illo. m.<br />
Cfr. etim. grano. Suf. -illo.<br />
SIGN.— 1. Tumorcillo que nace encima<br />
<strong>la</strong> rabadil<strong>la</strong> á los canarios y jilgueros.<br />
2. Utilidad y provecho <strong>de</strong> una cosa usa<br />
y frecuentada :<br />
Mientras que tuve que dar y me duró el graniUo,['<br />
tiempo fué pecador. Quev. Cart. Cab. <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ten.