06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

saxleobis y<strong>of</strong>a da metyveleba (kvaWaZe 1982:52-53; kvaWaZe 1988; kvaWaZe<br />

1998:37-46).<br />

gombori eTnikurad da enobrivad Sereuli s<strong>of</strong>elia – jer kidev mefis<br />

ruseTis droidan moyolebuli, aq, garda qarTvelebisa (ZiriTadad,<br />

mTiani regionebidan Camosaxlebuli fSav-xevsurebisa), cxovrobdnen rusebic<br />

(ZiriTadad, ruseTis armiidan demobilizebuli jariskacebi da rusi<br />

glexoba). es faqti garkveulwilad ganapirobebda s<strong>of</strong>lis enobriv cxovrebas<br />

– gomborSi qarTul enasTan erTad funqcionirebda rusuli enac.<br />

me-20 saukunis pirvel aTeul wlebSi gare kaxeTsa da qvemo qarTlSi<br />

Camosaxleba iwyes amierkavkasiisa da iranis mezobeli olqebidan saSovarze<br />

wamosulma sxvadasxva muslimurma eTnikurma jgufebma. maT Soris iyvnen<br />

Sirvanis daba lahijidan ltolvili – iranuli modgmis, ramdenadme<br />

gaTurqebuli da orenovani (TaTur-azerbaijanuli) eTnografiuli jgufi<br />

da iranis azerbaijanidan ltolvili, Turquli modgmis, agreTve orenovani<br />

(azerbaijanul-sparsuli) eTnografiuli jgufi. isini jer mdinare<br />

Turdos midamoebsa da s<strong>of</strong>el paldoSi dasaxlebulan, Semdeg ki s<strong>of</strong>el<br />

gomborTan mouyriaT Tavi. migraciis procesi sabWoTa periodSic grZeldeboda,<br />

intensiurad mimdinareobda igi 30-40-ian wlebSi.<br />

gomborSi mcxovrebi iranulenovani eTnografiuli jgufis warmomadgenlebi<br />

sakuTar Tavs ara<strong>of</strong>icialurad ,,laijebs~ uwodeben, xolo TavianT<br />

sametyvelo enas – ,,laijurs~. es metyveleba TaTuri enis muslimuri<br />

dialeqtis kilokavs warmoadgens. TaTuri ena miekuTvneba iranul enaTa<br />

samxreT-dasavlur jgufs da Tavisi gramatikuli wyobiTa da leqsikuri<br />

SemadgenlobiT sparsul da tajikur enebs uaxlovdeba (griunbergi<br />

1961:107-108).<br />

TaTebi azerbaijanis kaspiispira raionebSi, daRestnis samxreT nawilsa<br />

da iranSi mcxovrebi xalxia. sarwmunoebis mixedviT, istoriulad,<br />

iy<strong>of</strong>ian sam jgufad, esenia: muslimi TaTebi, iudeveli TaTebi (mTieli ebraelebi)<br />

da grigoriani (somexi) TaTebi (griunbergi, davidova 1982:231;<br />

mileri 1929).<br />

iranidan migrirebuli TaTebis y<strong>of</strong>a saukuneTa ganmavlobaSi mWidrod<br />

erwymis kavkasiis xalxTa istorias. muslimi TaTebis ena, ebraelTagan<br />

gansxvavebiT, umwerloboa da azerbaijanis teritoriaze gansaxlebuli<br />

TaTebisaTvis, kulturis, <strong>of</strong>icialuri urTierTobis ena azerbaijanulia.<br />

igi Rrmad aris SeWrili agreTve say<strong>of</strong>acxovrebo da saojaxo urTierTobebSi.<br />

azerbaijanSi mcxovrebi TaTebis orenovnoba sayovelTao xasiaTs<br />

atarebs. igi masobrivia da sruli. muslimi TaTebis umravlesoba mSobliur<br />

enad azerbaijanuls asaxelebs, Tavsac azerbaijanelad acxadebs.<br />

azerbaijanelebad iwerebian daba lahijidan gomborSi gadmosaxlebuli<br />

TaTebic (kvaWaZe 1982; kvaWaZe 1988: 20-27).<br />

gasuli saukunis 80-ian wlebSi Cven aqtiurad vikvlevdiT gomborSi<br />

mcxovrebi muslimi mosaxleobis, rogorc sakuTriv azerbaijanelebis, ise<br />

azerbaijanelebad cnobili laijebis y<strong>of</strong>asa da metyvelebas. 2000 wlidan<br />

ganvaaxleT da ganvagrZeT savele muSaoba. axlad mopovebuli masale-<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!