06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

в глаза… Э, ничего!" (И); Одни из них даже думали, что всех их немедленно<br />

спустят с лестницы (И); Злоба накипала в нем все сильнее и сильнее, и если<br />

бы теперь встретился с ним господин Лужин, он, кажется, убил бы его!<br />

(ПиН).<br />

personaJis Sinagani metyvelebis gamosaxva mxatvrul literaturaSi<br />

xorcieldeba enaSi arsebuli sxvaTa sityvis gadmocemis xerxebisa da<br />

formebis CarCoebSi.<br />

Cven ganvixilavT Sinagani metyvelebis gadmocemis erT-erTi xerxis –<br />

pirdapiri metyvelebis _ nairsaxeobas T. dostoevskis romanebis – `idioti~<br />

da `danaSauli da sasjeli~ _ masalaze.<br />

pirdapir metyvelebas uwodeben `sxvaTa sityvis gadmocemis iseT sa-<br />

Sualebas, romlis drosac molaparake mTlianad inarCunebs mis leqsikur-semantikur<br />

Taviseburebebs da ar urgebs Tavis metyvelebas~ (rusuli<br />

ena 1979: 241). pirdapiri metyvelebis garegan niSnebs miekuTvneba: 1) avtoriseuli<br />

Semyvani komponentis arseboba, romelic Seicavs sametyvelo<br />

an azrobrivi qmedebis aRmniSvnel sitvas an mis Semcvlels; 2) miTiTeba<br />

avtoriseul TxrobaSi imaze, rom personaJi imy<strong>of</strong>eba sametyvelo, mentalur<br />

an emociur mdgomareobaSi; 3) im dialogsa Tu moqmedebis Semcvel<br />

konteqstSi CarTuloba, romelSic monawileobs molaparake. pirdapiri<br />

naTqvamis garegani niSnebia: 1) `me – aq – axla~ personaJis situaciis<br />

asaxva (piris nacvalsaxelebis, zmnis pirveli da meore piris formebis<br />

Tavisufali gamoyeneba, kilos formebis pirdapiri gamoyeneba, maT Soris<br />

brZanebiTis, da aseve iseTi drois formebis gamoyeneba, romlebic qmnian<br />

personaJis individualur dros); 2) gamosaxvis individualuri stiluri<br />

Taviseburebani (emociurad Seferili da koloritis Semqmneli leqsikis<br />

gamoyeneba); 3) sintaqsuri wyobis Taviseburebani (pirdapiri naTqvamis gaformeba<br />

damoukidebeli winadadebis saxiT, sakuTari intonaciis SenarCuneba,<br />

brZanebiTi, kiTxviTi da Zaxilis winadadebebis da mimarTvis gamoyeneba).<br />

pirdapiri naTqvamis amocanaa sxvisi metyvelebis ara marto sagnobrivi<br />

Sinaarsis gadmocema, aramed misi SenarCuneba da zusti kvlavwarmoeba<br />

misTvis damaxasiaTebeli leqsikur-gramatikuli, intonaciuri Tu stiluri<br />

TaviseburebebiTurT _ mniSvnelovania isic, Tu ra aris naTqvami, da<br />

isic, Tu rogor aris naTqvami. amis wyalobiT gadmoicema molaparakis individualuri<br />

stili da pirdapiri naTqvami `sityvasityviT aRdgenilis<br />

STabeWdilebas tovebs“ (milixi 1956: 136).<br />

pirdapiri metyvelebis Semcveli gamonaTqvamebis Taviseburebaa maTSi<br />

ori Semadgeneli nawilis gamoy<strong>of</strong>a: avtoriseuli Semyvani komponentisa<br />

da sakuTriv pirdapiri metyvelebis. isini gamosaxaven or sametyvelo<br />

plans – avtoris da personaJis da qmnian erT mTlianobas. Semyvani komponenti<br />

gamodis rogorc gardamavali rgoli avtoriseuli Txrobidan<br />

sxvaTa sityvaze da emsaxureba avtoriseul TxrobaSi axali sametyvelo<br />

planis pirdapiri metyvelebis saxiT Seyvanas. amrigad, gamonaTqvamSi `wam-<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!