issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dasturdeba „visramianSic~: „diaci razomca frTxili da gonieri iyos,<br />
egreca hamoisa kacis eniTa Zabuni iqmnebis,~ Sdr. spars. originals: zän<br />
ärče ziräk vä hošiyŵr båsäd , zäbun-e märd-e xošg<strong>of</strong>tŔr båšäd „diaci, rac ar<br />
unda moxerxebuli da gonieri iyos, tkbilmoubari kacis datyvevebuli<br />
(Zabuni) iqnebis~ (kobiZe 1983:318).<br />
qarTulSi damkvidrebuli „Zabun~-is semantikuri struqturis SepirispirebiT<br />
arabul da sparsul SesatyvisebTan Cans „Zabun~-isa da sparsuli<br />
zäbun-is pirvel da meore mniSvnelobaTa (ix. zemoT) Sinaarsoblivi<br />
igiveoba, rac qarTulSi „Zabun~-is sparsuli gziT Semosvlas miuTi-<br />
Tebs. zedsarTav „Zabun~-s efuZneba arsebiTi saxeli „Zabun-ob-a~ _ `Zabunad<br />
Seqmna~ (orbeliani 1991-1993), „Zabunis Tviseba, uZlureba, uniaToba~<br />
(qegl 1950-1964). sparsulSi „Zabun-ob~-is analogi aris aseve derivaciuli<br />
arsebiTi zäbun-i: 1. „uZlureba, sisuste~; 2. „Cagruloba~ (Рубинчик<br />
1970); aseve „damarcxebuloba~ da „xelqveiToba~ (Moin 1998). zäbun<br />
> Zabun-is analogiurad zäbun-i > Zabun-o-ba dafuZnebulia sparsulisaTvis<br />
amosaval pirvel mniSvnelobaze „uZlureba, sisuste~, amrigad, nasesxobaSi<br />
Semcirebulia sparsuli Sesatyvisis semantikuri moculoba.<br />
nasesxobis adaptaciis erT-erT kriteriumad, gamoyenebis sixSiris<br />
garda, mis derivaciul SesaZleblobaTa amoqmedebas miviCnevT. „Zabun~-iT<br />
motivirebul derivatTa arseboba am nasesxobis qarTulSi adaptaciis xarisxze<br />
miuTiTebs: „sa-Zabu-no~ – `Zabunad gasaxadi,~ „naZabunebi~ _ „damajnebuli~<br />
(orbeliani 1991-1993).<br />
Tanamedrove qarTulSi „Zabun~-s „dauZlurebul~-is, „motexil~-is<br />
mniSvnelobiT umetesad anacvlebs vnebiTi gvaris namyo drois mimReoba<br />
„da-Zabun-eb-ul-i~, romelic ukve „visramianSi~ dasturdeba: „me nebierobisgan<br />
vCiodi, me nazobiTa vityodi amas, sneuli var da ususurad my<strong>of</strong>i,<br />
mijnurobisgan daZabunebuli~ (qarTuli mwerloba III 1988:241, 7). Sesabamis<br />
adgilas originalis teqstSi gvxvdeba ara zäbun, aramed xår: 1. „mdabali,<br />
arara~; 2. „damcrobili, Seuracxy<strong>of</strong>ili~ (Рубинчик 1970); "tän-äm<br />
ån-gåh dorost-i bud nåzån, ke mi-g<strong>of</strong>täm ke bimår-äst o nalån//gåhi g<strong>of</strong>täm ke män<br />
där ešq zår-äm, gåhi g<strong>of</strong>t-äm ke män där mehr xår-äm" (Gorgåni 1970:409). „sxeuli<br />
im dros mrTeli iyo da narnari, roca vambobdi, rom sneulia da<br />
mkvnesari, // zogjer vityodi, rom mijnurobaSi dasevdianebuli var, zogjer<br />
vityodi, rom siyvarulSi damcrobili var~. sparsulSi zäbun-s aqvs<br />
„damcrobil~-is, „arara~-s mniSvnelobac, romelic zäbun-is saleqsikoni<br />
budeebSi swored zemo magaliTSi warmodgenili sinonimuri xår-iT gadmoicema<br />
(Moin 1998). moyvanili magaliTi tipuria „visramianisaTvis~, sadac<br />
xSirad gvxvdeba iseTi aRmosavluri sityvebi, romelic dednis Sesabamis<br />
adgilas araa damowmebuli (mamacaSvili 1977:149-150). „Zabun~-is xmareba<br />
„damcrobil~-is an „datyvevebul~-is (ix. zemoT) mniSvnelobiT miuTiTebs,<br />
rom sesxebis pirvel etapze sparsuli zäbun-is polisemia SedarebiT<br />
srulad aisaxa qarTulSi. mogvianebiT nasesxobis semantikuri struqtura<br />
36