issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
moxda, vinaidan Sereul s<strong>of</strong>elSi mcxovreb sxvadasxva enobriv jgufebs<br />
Soris enobrivi izolacia didad arc adre igrZnoboda (kvaWaZe 2008a).<br />
gomboreli laijebi, praqtikulad, miekuTvnebian yvela socialur-pr<strong>of</strong>esiul<br />
jgufs, isini monawileoben sazogadoebrivi cxovrebis yvela Ziri-<br />
Tad sferoSi. sxvadasxvaenovani mosaxleobis jgufebs Soris damyarebuli<br />
uSualo kontaqtebi say<strong>of</strong>acxovrebo-saojaxo, sawarmoo Tu sulieri cxovrebis<br />
sferoebSi ganapirobebs gomborel laijTa enobriv cxovrebas.<br />
morwmune laijebi muslimi Siitebi arian, isini mTvarismieri hijris<br />
kalendriT aRniSnaven islamis, kerZod misi Siituri mimarTulebis mier<br />
dakanonebul ZiriTad sadResaswaulo Tu samgloviaro dReebs.<br />
gomborel laijebs s<strong>of</strong>lis ZiriTad mosaxleobasTan tkbilmezobluri<br />
urTierToba aqvT. xazgasmiT cdiloben Cveulebrivi gomboreli glexis<br />
cxovrebiT icxovron – saxl-karic iseTive hqondeT, meurneobac da<br />
cxovrebis wesic. didia qarTuli say<strong>of</strong>acxovrebo Cvevebisa da adaT-wesebis<br />
gavlena. TvalSi sacemia qarTuli tradiciebis gaTvaliswineba (gansakuTrebiT<br />
qorwinebisa da dakrZalvis wessa da ritualSi), TiTqmis<br />
mTlianad miRebulia da gaziarebuli qarTuli samzareulo, Wirisa da<br />
lxinis sufra.<br />
zemoT ukve aRvniSneT, rom gomboreli laijebi sakmaod kargi qarTuliT<br />
laparakoben. wminda lingvisturi TvalsazrisiT sainteresoa is adstratuli<br />
interferencia, romelic vlindeba maTi qarTulad metyvelebis<br />
dros, kidev ufro sainteresoa is transformirebani, romelTac zogierTi<br />
cnebis gadaazreba iwvevs. magaliTad, qarTulad metyvelebis dros<br />
gomboreli laiji meCeTs ,,xatad~ moixseniebs, religiur dResaswauls –<br />
,,xatobad~ (,,xvalzeiT Cem xatSi unda wavide salocavaT~, _ ityvis igi;<br />
,,es aTi dRe xatoba gvaq~ da sxv.), muslimTa msxverplSewirvis wess –<br />
yorban-bairams ,,saRmrTos~ uwodebs, xolo axal wels – nouruz bairams,<br />
romelic didi zar-zeimiT aRiniSneba, ,,aRdgomas~ eZaxis qarTulad.<br />
qarTulad warmoTqmuli sityvebi zogjer iranul-qarTul fonetikur<br />
garsSia gaxveuli, zogjer _ uaqcentod, qarTuli fonetikuri da gramatikuli<br />
kanonebis dacviT ixmareba.<br />
aRniSnuli movlenebi gamowveulia socialuri da enobrivi garemos<br />
specifikiT, Sedegia uSualo kontaqtebisa da xasiaTdeba araerTgvarovnebiTa<br />
da variantulobiT, xSirad stiqiurobiTac. didi mniSvneloba aqvs<br />
molaparake individebis asaks, sqess, pr<strong>of</strong>esias, ganaTlebas, kulturul<br />
dones, enobriv orientacias da sxva eqstralingvistur faqtorebs.<br />
literatura<br />
griunbergi 1961: Грюнберг А.Л., О месте татского среди иранских языков, ВЯ, №1.<br />
griunbergi 1963: Грюнберг А.Л., Язык североазербайджанских татов, Л.<br />
griunbergi, davidova 1982: Грюнберг А.Л., Давыдова Л.Х., Татский язык, В кн.:<br />
Основы иранского языкознания. Новоиранские языки, Москва.<br />
157