06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

(qona-yola), semantikur jgufTan erTad, ganekuTvneba formalurad gramatikuli<br />

posesiurobis did saerTo jgufs. agensuri akuzativi afeqtur<br />

da posesiur (qona-yolis) akuzativTan erTad erT konteqstSi unda ikiTxebodes<br />

da ganixilebodes imisTvis, rom moxdes misi adekvaturi kodifikacia.<br />

7. Soreuli obieqti, adgilianobis damateba, garegani aqtanti Oext;<br />

azrobrivad meore damateba/obieqti, ormagi akuzativis, miznis infinitivebis,<br />

obieqturi infinitivebis konebSi. es cnobili ie-uzusi Zvel sparsulSic<br />

kargadaa warmodgenili. gansakuTrebiT gamokveTilia damatebiTi<br />

anu meore obieqtis variantebi, romelsac vxvdebiT rTul zmnebSi da<br />

frazeologiur idiomebSi. esaa tipi hamaranam čartanaiy/hamaranam<br />

kartam, maθištam/xšāyaθiyam akunauš `brZolis warmoeba, meTaurad/mefed<br />

gaxdena~, aseve „cxenze Sesma, dawera, kargad moqceva, sakadrisad mizRva<br />

da sxva~. 1<br />

8. me-7 punqtSi mocemuli funqciidan gamomdinare, monawileoba miznis<br />

infinitivSi an obieqtur infinitivSi: iwarmoeba tipi paraita hamaranam<br />

zartanaiy „sabrZolvelad wasvla~ da misT.<br />

9. adverbialuri funqciebi. sxvadasxva garemoebebi, sirkonstantebi:<br />

adgilis, drois, adgilmdebareobis, mimarTulebis, distanciis, droiTi<br />

da sivrciTi cnebebi. droisa da sivrcis gamoxatvis mravali varianti.<br />

sinamdvileSi, esaa sawyisi da yvelaze mniSvnelovani, genetikurad amosavali<br />

da yvelaze qmediTi funqcia ie-akuzativisa.<br />

akuzativis ukve CamoTvlil funqciaTagan naTelia iribobieqtur, damatebiT<br />

da sirkonstantul funqciaTa siWarbe, iribaqtanturi wamyvani<br />

buneba-xasiaTi. amave dros, fenomenologiuria akuzativisTvis gramatikuli<br />

posesiurobis rigis sami ZiriTadi sintaqsur-semantikuri funqcia:<br />

posesori, eqsperienceri, ergatiuli agensi. es faqtebi TavisTavad iribi<br />

obieqtis gadaazrebis variantebad gvesaxeba. yovel da yvela SemTxvevaSi,<br />

yvela es subieqtic iribia. dasaxelebuli ZiriTadi sami rgolis garda,<br />

SesaZlebelia maT Soris gardamavali sxvadasxva leqsikuri da morfologiuri<br />

komponentebisgan Semdgari konaTa Sreebis gamoy<strong>of</strong>ac, rasac paralelebi<br />

gaaCnia indoevropuli masStabiT. Sedegad ikveTeba akuzativis damaxasiaTebel<br />

funqciaTa Semdegi rangobrivi mwkrivebi, romelic aisaxeba<br />

aqtantTa grafikul velze (ix. tabula 1).<br />

aqtantebi da sirkonstantebi, siaxlove-siSoris mixedviT, sintaqsuri<br />

da semantikuri rolebis gaTvaliswinebiT dalagebulia sqemaSi. mimarTulebiT<br />

centridan, predikatuli birTvidan (P), ikveTeba Semdegi mwyobri<br />

ormxrivi mwkrivi ori ZiriTadi sferos mimarTulebiT: S da O sferoebi<br />

(ix. agr. tab. 1):<br />

…-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!