06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

amrigad, SeiZleba vifiqroT, rom saerTo-qarTvelurSi glotalizacia<br />

Zlier fonetikur maxasiaTebels warmoadgenda. Zvel qarTulsa da zemosvanurSi<br />

garkveulwilad SenarCunebulia saerTo-qarTveluri viTareba,<br />

xolo axali qarTuli da megruli srulebiT aRar avlenen glotalizaciisaTvis<br />

damaxasiaTebel fonotaqtikur da fonostatistikur niSnebs.<br />

2.2.2. glotalizaciis mimarTeba mJRerobisa da aspiraciis niSnebTan<br />

glotalizacia ufro axlos dgas mJRerobis niSanTan, vidre aspiraciis<br />

niSanTan. amas mowmobs is, rom mJRerebTan misi kombinirebis unari<br />

sWarbobs aspirirebulebTan dakavSirebis unars:<br />

glotalizebulebis<br />

kombinacia<br />

saerTo-<br />

qarTvel.<br />

Zveli<br />

qarTuli<br />

axali<br />

qarTuli<br />

zemosvanuri lentexuri megruli<br />

mJRerebTan 52,34%(1) 64,04%(1) 25,66%(2) 52,22%(1) 40,49%(1) 27,85%(2)<br />

aspirirebulebTan 37,33%(2) 25,24 % (2) 25,07%(3) 28,00 % (2) 36,03%(2) 18,92% (3)<br />

glotalizebulebTan 11,33%(3) 10,72% (3) 49,27% (1) 19,78 % (3) 23,48%(3) 53,23% (1)<br />

gansxvaveba mJRerobasTan da aspiraciasTan kombinirebis SesaZleblobs<br />

Soris metia saerTo-qarTvelurSi (15%), Zvel qarTulsa (38%) da zemosvanurSi<br />

(24%). axal qarTulSi (0,59%), lentexursa (4,45%) da megrulSi<br />

(8,93%) gansxvaveba Semcirebulia, mkveTrebis siaxlove fSvinvierebTan<br />

izrdeba. axali qarTuli da megruli asimilaciur (glotalizebuli<br />

+ glotalizebuli tipis) SeerTebas aZleven ukve upiratesobas.<br />

mJRerebTan siaxloves avlenen agreTve rogorc decesiuri, ise aqcesiuri<br />

kontaqturi SeerTebebi. rogorc vnaxeT, araharmoniuli kompleqsebi<br />

swored mJRerisa da glotalizebulis kombinaciebs warmoadgenen. ase-<br />

Tebia: decesiuri bk, bt, bw, bW, by da aqcesiuri kb, kd, yb, yd, wb, wd,<br />

Wd mimdevrobebi;<br />

am monacemebis safuZvelze vfiqrobT, rom qarTvelur enaTa xSulTa<br />

sameulebis sistemaSi sameulis pirveli day<strong>of</strong>aa: fSvinvieri /f T q c C/<br />

_ arafSvinvieri /b d g Z j p t k w W/ da momdevno: glotalizebuli /p<br />

t k w W/ _ araglotalizebuli /b d g Z j/. orive diferencialuri niSnis<br />

TvalsazrisiT aramarkirebulebia mJReri xSulebi, rac maT sixSirul<br />

maxasiaTeblebSic aisaxeba (meliqiSvili 1976). mJRerebis aramarkirebulebad<br />

miCnevis fonetikur safuZvels qarTvelur enaTa xSulebis mJRerobis<br />

dabali xarisxi warmoadgens.<br />

2.2.3. decesia/aqcesia da laringalur niSanTa kombinaciebi<br />

decesia-aqcesiis TvalsazrisiT kontaqturi da distanciuri SeerTebebi<br />

gansxvavebul kanonzomierebebs amJRavneben.Kkontaqturi SeerTebebi<br />

did upiratesobas aniWeben decesiur mimdevrobas, xolo distanciurebi _<br />

aqcesiur mimdevrobas:<br />

1. aqcesiur distanciur mimdevrobaTa raodenoba yvela enobriv erTeul-<br />

Si sWarbobs decesiur mimdevrobaTa raodenobas.<br />

191

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!