06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xevis dawyebamde periodis saSualo grZlivoba _ (T1+T2+S2):2; amitom<br />

cxrilebSi Cqamisa da ubgero intervalis saSualo grZlivobaTa jami<br />

yovelTvis SeiZleba ar udrides drois monakveTs skdomidan saxmo<br />

simebis rxevis dawyebamde.<br />

ubgero intervalis saSualo grZlivobebi gamoTvlilia mxolod<br />

ubgerointervaliani glotalizebuli bgerebisaTvis.<br />

rogorc cnobilia, glotalizaciis niSnis Sefaseba SesaZlebelia<br />

ramdenime akustikuri parametris meSveobiT: drois monakveTi skdomidan<br />

saxmo simebis rxevis dawyebamde (voice onset time – VOT) da xSvis grZlivobis<br />

Sefardeba am monakveTTan, ubgero intervalis grZlivoba, ganxSvis<br />

Cqamis intensivoba da misi dinamika, momdevno xmovnis ZiriTadi tonis<br />

cvlileba, xmovnis intensivobis matebis dinamika, JReris dasawyisSi saxmo<br />

simebis rxevis aperiodulobis (TrTolis) xarisxi da fonaciis tipi<br />

(leJava, lorTqifaniZe 2010).<br />

erT-erTi kriteriumi, romelic ganasxvavebs glotalizebuli bgerebis<br />

or tips, aris momdevno xmovnis energiis matebis dinamika; intensivobis<br />

swrafi mateba damaxasiaTebelia xisti (stiff) glotalizebulebisaTvis,<br />

xolo mdore, neli mateba – sustebisaTvis (slack).<br />

am niSnis mixedviT, qarTveluri enebis glotalizebulebSi mkafiod<br />

ar aris gamoxatuli esa Tu is tipi, radgan umetes sakvlev erTeulSi<br />

glotalizebulebisaTvis dasaSvebia intensivobis matebis rogorc neli,<br />

ise zomieri da swrafi mateba. intensivobis mxolod neli mateba damaxasiaTebelia<br />

guruli (qali), balsqvemouri (mamakaci) da lentexuri (mamakaci)<br />

dialeqtebis warmomadgenelTa metyvelebisaTvis.<br />

glotalizebulTa gamijvnis meore kriteriumi aris momdevno xmovnis<br />

ZiriTadi tonis cvlilebis suraTi. samecniero literaturaSi saxmo simebis<br />

moqmedebis dawyeba maRali ZiriTadi toniT axsnilia saxmo simebis<br />

zomieri medialuri SekumSviTa da gaswvrivi daWimulobiT, xolo dabali<br />

ZiriTadi toniT dawyeba _ Zlieri medialuri kumSviTa da mcire gaswvrivi<br />

daWimulobiT.<br />

amrigad, xmovnis dasawyisSi maRali f0 Zlieri (xisti) glotalizaciis<br />

niSani unda iyos. arc am parametris mixedviT aris erTgvarovani suraTi<br />

qarTveluri enebis glotalizebul TanxmovnebSi. ufro xSirad f0is<br />

cvlileba uary<strong>of</strong>iTia, anu xmovani iwyeba dabali toniT, rac niSnavs<br />

sust glotalizacias.<br />

erTsa da imave sakvlev erTeulSi, rogorebicaa axali qarTuli, lentexuri<br />

da x<strong>of</strong>uri (TurqeTis mxare), suraTi gansxvavebulia diqtorebis<br />

mixedviT. qarTulSi maRali f0-iT dawyeba mamakacisTvis aris damaxasiaTebeli,<br />

lentexurSi – qalebisTvis, xolo x<strong>of</strong>urSi – mamakacebisTvis. aRsaniSnavia,<br />

rom swored x<strong>of</strong>urSia sagrZnobi gansxvaveba mamakacebsa da qalebs<br />

Soris am niSnis mixedviT.<br />

am parametris mixedviT zogadad qarTveluri enebis glotalizebulebis<br />

umravlesoba SeiZleba miekuTvnos susti glotalizebulebis tips.<br />

196

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!