issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
amgvarad, xSulTa sistema yvelaze metad arabul jgufSia modificirebuli.<br />
oriode sityva unda iTqvas eTiosemiturze, sadac Cndeba aspirirebuli<br />
p-c da glotalizebuli p.-c, magram orive maTgani meoreuli<br />
warmoSobisaa da araviTari etimologiuri kavSiri prot<strong>of</strong>onemebTan ar<br />
gaaCniaT. maT Tumca SeiZines fonemis statusi, magram dabali sixSiruli<br />
maCveneblebiT gamoirCevian da gvxvdebian mxolod nasesxeb leqsikur er-<br />
TeulebSi, kerZod, p. gamoiyeneba yuSitizmebSi, xolo p _ berZnul nasesxobebSi.<br />
garkveuli saxis cvlilebebi ganicades guturalur wyvileulTa<br />
klasis faringalurma da velarulma rigebma. saerTo-semitur doneze aRdgenili<br />
guturalur wyvileulTa qvesistema amgvaria: ix. sqema (1)<br />
velaruli<br />
faringal.<br />
laringal.<br />
206<br />
ġ h<br />
‛ ħ<br />
’ h<br />
(1) - h<br />
‛ -<br />
’ h<br />
(2) - -<br />
‛ ħ<br />
’ h<br />
(3) - h<br />
- -<br />
’ –<br />
sistema analogiuri saxiT dasturdeba CrdiloarabulSi, samxreTarabulsa<br />
da Crdilodasavluri semituri Stodan ugaritulSi (mefariSvili<br />
2008:57). mogvianebiT, axal samxreTarabulSi aRniSnulma klasma mcire<br />
cvlilebebi ganicada. kerZod, mehrisa da harsusiSi mJReri faringaluri<br />
aini Seerwya mJRer laringals (‛ > ’), xolo sokotriSi velaruli rigi<br />
gadavida faringalurSi (ġ > ‛ ; h > ħ).<br />
ebraulsa da arameulSi qvesistemaSi ori carieli ujredi Cndeba _<br />
ix. sqema (2), kerZod, TiTo wevri aklia velarulsa da faringalur rigebs:<br />
mJReri velaruli ġ gadavida faringalur ainSi (ġ > ‛), yru<br />
faringaluri ħ ki – velarul h -Si (ħ > h). aRsaniSnavia, rom ebraulsa<br />
da arameulSi ġ bgera arsebobs, oRond al<strong>of</strong>onis saxiT rogorc Sedegi<br />
begadqefaTis wesis _ anu postvokalur poziciaSi xSulTa spirantizaciis<br />
– moqmedebisa.<br />
ukanaenismierTa wyvileulebi sagrZnobladaa modificirebuli eTiosemiturSi.<br />
ganviTarebis adreul etapze geezSi dasturdeba 5 fonema; mJReri<br />
v̥ gasulia sistemidan da Serwymulia mJRer velarul g-sTan, yru x<br />
ki SenarCunebulia. tigresa da tigriniaSi es ukanasknelic dakargulia<br />
da gadasulia Sesabamis yru faringalur ‛-Si, amitom sistemaSi ori carieli<br />
ujredi Cndeba. ix. sqema (3). sistemis transformaciis procesi<br />
kidev ufro Sors wavida samxreTeTiopurSi; aq gamartivda faringaluri<br />
rigic da igi Seerwya Sesabamis laringalebs (‛ > ’; ħ > h).<br />
aRniSnuli qvesistema ukiduresad modificirebulia aqadurSi, sadac<br />
6 fonemis nacvlad SemorCenilia mxolod ori: mJReri laringaluri ’ da<br />
yru velaruli h, ris Sedegadac sistemaSi oTxi carieli ujredia, ix.<br />
sqema (4). daskvnis saxiT SeiZleba iTqvas, rom ukanaenismieri wyvileulebi<br />
zemoT ganxiluli klasebidan SedarebiT maRali xarisxis transformirebulobiT<br />
gamoirCevian, gansakuTrebiT aqadur Stosa da samxreTeTiopur<br />
qvejgufSi.<br />
(4)