06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

enaTmecnierebis sakiTxebi _ 2011<br />

zaaqis mamis saxelis Sesaxeb<br />

lili JorJoliani<br />

firdousis „Sah-nameSi“ iranis legendaruli, uzurpatori da mtarvali<br />

mefis, zaaqis (zoaqis) mamis saxelia mardasi (Mardas), romlis samflobelos<br />

`Subosan mxedarTa veli“ (Dašt-e savārān-e neyze gozar) ewodeba<br />

da igi iq mcxovrebi Taziebis (arabebis) meTauria. mardasi `Sah-nameSi~<br />

warmodgenilia keTilSobil, samarTlian, mowyale da RvTismoSiS xelmwifed,<br />

romelic Tavis walkotSi mdebare salocavSi malulad RamiT scems<br />

Tayvans RmerTs da Cumad loculobs (firdousi 1916, I:44). `Sah-nameSi~<br />

ar aris aRniSnuli mardasis am saqcielis, anu RamiT Cumad da malulad<br />

locvis mizezi. vnaxoT ra viTareba gvaqvs am mxriv `Sah-namemdel~ Txzulebebsa<br />

da wyaroebSi.<br />

dRevandel avestaSi, an `dinqardSi~, romelSic sruli avestis mokle<br />

Sinaarsia gadmocemuli, zaaqis (avest. Aži Dahāka) mama saerTod ar ixsenieba,<br />

Tumca `dinqardSi“, rogorc z. safa aRniSnavs, avestis erT-erTi<br />

nawilis _ `Sutgar nask~-is Sinaarsis gadmocemisas naTqvamia, rom Zu devs,<br />

romelic zaaqis deda iyo, saxelad udagi (Ôdhāg) erqva da swored igi<br />

iyo, vinc acduna da amqveyniur siamovnebebze waaqeza jamSidi (safa<br />

1333:457) anu avestis გima xSaeTa (Yima xšaēta _ `brwyinvale ჲima~).<br />

falauri religiuri Txzulebebidan `bundahiSnSi~ zaaqis genealogia<br />

mocemulia rogorc mamis, ise dedis xaziT. aq mamis mxriv zaaqi aris Ze<br />

xrutaspisa, Ze zainigavisa, Ze virafsangisa, Ze Tazisa, Ze fravakisa, Ze<br />

siგamakisa, Ze maSiasi, Ze gaiomarTisa. am TxzulebaSi zaaqis dedis saxelia<br />

udai (Sdr. avest. Ôdhāg) da misi genealogiuri xazi ahrimanamde,<br />

anu borot sawyisamde aRwevs (bundahiSni 1880: Tavi XXXI, §-6).<br />

rogorc Cvens wignSi _ `zaaqianis sparsuli da qarTuli versiebi“ _<br />

gvaqvs aRniSnuli, islamis periodis istorikosebidan abu hanifa dinavaris<br />

TxzulebaSi `axbar at-tival~ zaaqis mamas ilvani (ناﻮﻠﻋ) hqvia, xolo<br />

`mojmal aT-Tavarixis“ anonimi avtori mas arvandasbs uwodebs. Tabaris,<br />

saalibisa da birunis ki zaaqis mamis ori saxeli aqvT mocemuli.<br />

erTi sparselTa mixedviT: Tabari _ ‘avrvandasb’, saalibi _ ‘andarmasb’,<br />

biruni _ ‘avrandasb’, romlebic `mojmal aT-TavarixSi“ mocemuli saxelisagan<br />

odnav gansxvavdebian; meore ki _ arabTa mixedviT da am SemTxvevaSi<br />

samive avtoris Tanaxmad _ ilvani (JorJoliani 2003:44-46).<br />

xelnawerTa erovnuli centris P-462 xelnaweriT warmodgenil `Sahnames“<br />

sparsul prozaul versiaSi, romlis SemuSavebis TariRi dadgenili<br />

ar aris, zaaqis mamis Sesaxeb vkiTxulobT: `erTi uTvistomo kaci<br />

hyavda mefe jamSids, romelic jamSid Sahis Tazibani iyo da saxelad furi<br />

erqva“ (xelnaweri P-462, 3b). rogorc vxedavT, firdousis `sar-e Ta-<br />

211

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!