issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
enaTmecnierebis sakiTxebi _ 2011<br />
irealisi Sumerul enaSi<br />
zurab baraTaSvili<br />
cocxali enebisgan gansxvavebiT, mkvdari enebis semantikuri interpretaciis<br />
dros xSirad Zneldeba ama Tu im morfemis mniSvnelobis dadgena,<br />
rac mkvlevrebs Soris azrTa sxvadasxvaobas iwvevs. Cveni mizania, ganvixiloT<br />
Sumeruli enis sufiqsuri {-d} morfemis semantika Tanamedrove<br />
Teoriuli enaTmecnierebis meTodebis gamoyenebiT da SeZlebisdagvarad<br />
davadginoT misi gramatikuli mniSvneloba.<br />
zmnuri modalurobis semantika sxvadasxvagvaria, rac arTulebs mis<br />
aRweras. Tumca modalurobis mniSvnelobebi SesaZlebelia daiyos or ZiriTad<br />
jgufad: molaparakis mimarTeba situaciasTan anu situaciis Sefaseba,<br />
da situaciis statusi realur samyarosTan mimarTebiT anu irealuroba<br />
(plungiani 2000:309).<br />
pirveli jgufi _ SefasebiTi mniSvnelobebi _ warmoaCens samyaros<br />
ara realur saxes, aramed mis subieqtur Sefasebas molaparakis mier<br />
(plungiani 2000:309).<br />
ganirCeva SefasebiTi mniSvnelobis ramdenime tipi. tipebis gamoy<strong>of</strong>a<br />
damokidebulia imaze, Tu situaciis romel parametrs afasebs molaparake,<br />
da ris mixedviT xdeba Sefaseba.<br />
irealurobis gramatikalizaciis Sedegad miiReba situaciis realurobis<br />
gramatikuli kategoria, romelic Seicavs or gramemas _ realissa<br />
da irealiss. realisi gamoxatavs situaciis kuTvnilebas realuri samyarosadmi,<br />
xolo irealisi _ ararealuri, hipoTezuri samyarosadmi. aRniSnuli<br />
kategoria sxva zmnur gramatikul kategoriebs or ZiriTad klasad<br />
y<strong>of</strong>s _ realurad da irealurad (urmanCieva 2004:28).<br />
enebSi zRvari realissa da irealiss Soris sxvadasxvagvaria: situaciis<br />
realurobis gramatikuli kategoriis maCveneblebi sityvaformis<br />
farglebSi sxvadasxvagvarad kombinirebs drois, aspeqtisa da kilos kategoriaTa<br />
maCveneblebTan. irealisis gramema erTsa da imave zmnur sityvaformaSi<br />
SeiZleba aformebdes irib kiloebs, aspeqtis kategoriis habitualisis<br />
gramemas, momavali drois mniSvnelobas, polarulobis kategoriis<br />
negatiur mniSvnelobas (urmanCieva 2004:47). habitualisisa da irealisis<br />
maCveneblebis Tanaarseboba dasturdeba enaTa mxolod mcire nawilSi,<br />
Tanac irealisi aformebs mxolod warsuli drois habitualiss<br />
rogorc araaqtualizebul situacias (krist<strong>of</strong>aro 2004:261).<br />
logikuri TvalsazrisiT, realisis gramema gamoxatavs realizebul<br />
movlenebs, situacias, romelic ganxorcielda warsulSi, an xorcieldeba<br />
Tu ganxorcieldeba momavalSi, xolo irealisis gramema _ movlenebs,<br />
romlebic ar ekuTvnian realur samyaros, situacias, romelic arc war-<br />
71