06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

enaTmecnierebis sakiTxebi _ 2011<br />

irealisi Sumerul enaSi<br />

zurab baraTaSvili<br />

cocxali enebisgan gansxvavebiT, mkvdari enebis semantikuri interpretaciis<br />

dros xSirad Zneldeba ama Tu im morfemis mniSvnelobis dadgena,<br />

rac mkvlevrebs Soris azrTa sxvadasxvaobas iwvevs. Cveni mizania, ganvixiloT<br />

Sumeruli enis sufiqsuri {-d} morfemis semantika Tanamedrove<br />

Teoriuli enaTmecnierebis meTodebis gamoyenebiT da SeZlebisdagvarad<br />

davadginoT misi gramatikuli mniSvneloba.<br />

zmnuri modalurobis semantika sxvadasxvagvaria, rac arTulebs mis<br />

aRweras. Tumca modalurobis mniSvnelobebi SesaZlebelia daiyos or ZiriTad<br />

jgufad: molaparakis mimarTeba situaciasTan anu situaciis Sefaseba,<br />

da situaciis statusi realur samyarosTan mimarTebiT anu irealuroba<br />

(plungiani 2000:309).<br />

pirveli jgufi _ SefasebiTi mniSvnelobebi _ warmoaCens samyaros<br />

ara realur saxes, aramed mis subieqtur Sefasebas molaparakis mier<br />

(plungiani 2000:309).<br />

ganirCeva SefasebiTi mniSvnelobis ramdenime tipi. tipebis gamoy<strong>of</strong>a<br />

damokidebulia imaze, Tu situaciis romel parametrs afasebs molaparake,<br />

da ris mixedviT xdeba Sefaseba.<br />

irealurobis gramatikalizaciis Sedegad miiReba situaciis realurobis<br />

gramatikuli kategoria, romelic Seicavs or gramemas _ realissa<br />

da irealiss. realisi gamoxatavs situaciis kuTvnilebas realuri samyarosadmi,<br />

xolo irealisi _ ararealuri, hipoTezuri samyarosadmi. aRniSnuli<br />

kategoria sxva zmnur gramatikul kategoriebs or ZiriTad klasad<br />

y<strong>of</strong>s _ realurad da irealurad (urmanCieva 2004:28).<br />

enebSi zRvari realissa da irealiss Soris sxvadasxvagvaria: situaciis<br />

realurobis gramatikuli kategoriis maCveneblebi sityvaformis<br />

farglebSi sxvadasxvagvarad kombinirebs drois, aspeqtisa da kilos kategoriaTa<br />

maCveneblebTan. irealisis gramema erTsa da imave zmnur sityvaformaSi<br />

SeiZleba aformebdes irib kiloebs, aspeqtis kategoriis habitualisis<br />

gramemas, momavali drois mniSvnelobas, polarulobis kategoriis<br />

negatiur mniSvnelobas (urmanCieva 2004:47). habitualisisa da irealisis<br />

maCveneblebis Tanaarseboba dasturdeba enaTa mxolod mcire nawilSi,<br />

Tanac irealisi aformebs mxolod warsuli drois habitualiss<br />

rogorc araaqtualizebul situacias (krist<strong>of</strong>aro 2004:261).<br />

logikuri TvalsazrisiT, realisis gramema gamoxatavs realizebul<br />

movlenebs, situacias, romelic ganxorcielda warsulSi, an xorcieldeba<br />

Tu ganxorcieldeba momavalSi, xolo irealisis gramema _ movlenebs,<br />

romlebic ar ekuTvnian realur samyaros, situacias, romelic arc war-<br />

71

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!