06.05.2013 Views

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

issues of linguistics - Tbilisi State University

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1. erTi da igive morfologiuri forma asrulebs mraval sxvadasxva<br />

rangis sintaqsur-semantikur funqcias;<br />

2. imavdroulad sxvadasxva formebsac aerTianebs erTi saerTo sintaqsur-semantikuri<br />

funqcia.<br />

jamSi, sinqronul doneze adgili aqvs farTo polifunqciurobis,<br />

sinkretizmis movlenas da polimorfizmis anu morfosintaqsuri sinonimiis<br />

movlenas.<br />

Zveli sparsulis enobrivi sistemis tranzitoruloba, _ fleqsiis<br />

rRveva da analitizmis ganviTarebis dasawyisi, _ mxolod nawilobriv axsnis<br />

am morfosintaqsuri maxasiaTeblebis sakmaod maRal xarisxs. farTo<br />

tipologiuri TvalTaxedva gviCvenebs, rom mxolod amgvari axsna iqneboda<br />

arasruli, radgan sinamdvileSi polisemia da polimorfizmi met-naklebad<br />

bevr sxva enasac axasiaTebs, iqneba es diaqronia Tu sinqronia. magaliTisTvis,<br />

aq sakmarisia tipologiurad SevadaroT indoevropuli akuzativisa<br />

da qarTveluri dativis statusebi. msgavsi diaqroniul-tipologiuri<br />

ie//(q)qv erTobebis dadgenis Sedegad adreve gamovyaviT e. w. saerTo<br />

brunvebis seriebi. am brunvaTa dasaxelebebi Seesabameba ara morfologiur<br />

formas, aramed mocemul formaTa erTobliobis yvelaze ganzogadoebul,<br />

wamyvan, sintaqsur semantikas. amdenad, saerTo brunvebi warmoadgenen<br />

faqtobrivad siRrmiseul semantikur brunvebs, gamovlenils konkretuli<br />

gamokvleuli masalis safuZvelze. saerTo brunvebi invariantebia,<br />

xolo semantikur-sintaqsuri niSniT gaerTianebuli formebis jgufi,<br />

_ variantebi. invariantis realizacia ie//qv diaqroniul-tipologiuri<br />

diapazoniT xorcieldeba specialur tabulaze aRbeWdili variantebis saxiT<br />

(ix. saxokia 1984, saxokia 1985:3-42, 157-162, tab. 9, 11).<br />

erTi saerTo funqciiT gaerTianebuli elementebi tabulebze grafikuli<br />

sxivebis meSveobiT `gamosxivdebian~ semantikur-siRrmiseuli invariantidan.<br />

magaliTad, gvaqvs zogadi dativi (mimarTuleba, adresati), zogadi<br />

lokativi (adgilmdebareobis sxvadasxva formebi), zogadi agensi an<br />

subieqti da a.S. Teoriulad aseTi midgoma Cveni faqtebisadmi exmaureba<br />

araerT cnobil zogad Tu specialur debulebas da sistemebs brunvebis<br />

garSemo (Comski 1968, filmori 1970; Sdr. kempfi 1973). aq saintereso<br />

isaa, rom Zveli sparsulis monacemebi moicaven Cveni zogadi grafikuli<br />

sqemis yvela ZiriTad punqts da Seicaven induriranuli enebisTvis, da<br />

srulad indoevropuli uzusisTvis damaxasiaTebel simpTomatur sakvalifikacio-sakodifikacio<br />

morfosintaqsur niSnebs (Sdr. gonda 1975, oranskaia<br />

1986, Smalstigi 1980, 1982 da sxva). viRebT `funqciaTa ganfenis~<br />

farTo suraTs. am funqciaTa matarebeli komponentebisagan Semdgari konebi<br />

moZraoben sinqroniul-diaqroniul sibrtyeebze da periodulad icvlian<br />

calkeul Semadgenel komponentebs, _ formebs an maT funqciebs. am<br />

cvalebadobaSi ase Tu ise did rols asrulebs ori morfosintaqsuri<br />

218

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!