issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
issues of linguistics - Tbilisi State University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
paralelebis SemTxvevaSi ki vlaparakobT forma-funqciaTa konteqsturi<br />
aranJirebis universalur erTobebze.<br />
rogorc aRvniSne, Cveulebriv, Zvelsparsuli normatiuli mikrokonteqsturi<br />
specifikaciebi xasiaTdeba bolokiduri markirebiT. ZiriTadi, standartuli<br />
sityvaTganlagebis uzusi sakmaod normirebulia imisTvis, rom amgvari<br />
specifikuri markebi CavTvaloT simpTomaturad. postpredikatuli pozicia<br />
anu bolokiduroba uTuod ukavSirdeba morfosintaqsur da sintaqsur-semantikur<br />
specializaciebs. aqemenidur warweraTa Janrobrivi xasiaTi<br />
ar iZleva safuZvels, rom zemoxsenebuli specifikuri postpredikatuli inversiebi<br />
mivaweroT motivirebas, TumcaRa Zvelsparsul warweraTa Janrisa<br />
da stilis Taviseburebebi jer kidev elis Tavis srul adekvatur kvalifikacias.<br />
morfosintaqsisa da SesaZlo teqstologiur sakiTxTa urTierTmimarTeba<br />
calke Sesaswavlia. sasurvelia teqstobrivi monacemebis logikursemantikuri<br />
danawevrebis gaTvaliswineba. maSin mxedvelobaSi misaRebi iqneba<br />
teqstTa struqturis stilisa da ritmikis sakiTxebic.<br />
zogadad Zveli sparsulis sityvaTa rigi Sefasebulia rogorc sakmaod<br />
Tavisufali (sokolovi 1979:234-271, 267-271 Sdr. hale 1988:27-40,<br />
Smitti 1978:62-68). magram postpredikatuli postpozicia urTierTanalogiur<br />
mikrokonteqstebSi da formulebSi mainc inversiad unda iyos<br />
kodificirebuli, tendenciuri sqemis fonze. postpredikatulad bolokiduroben<br />
rogorc windebuliani, ise uwindebulo formebi. akuzativisTvis<br />
Warbobs uwindebulo varianti. bolokiduria genitiuri lokativis tipi<br />
„mefe am qveyanaSi/mefe ama qveynisa~.<br />
magram bolokiduroba konteqstur specifikaciebSi zogadad absoluturi<br />
ar aris. gvaqvs prepoziciac. mag., akuzativisTvis gamosay<strong>of</strong>ia „miwevniTi~<br />
semantikis viwro wrec, mcire konteqsturi faqtoris gaTvaliswinebiT.<br />
aqac ori variantia: windebuliani/uwindebulo. orive Sem-<br />
TxvevaSi miwevniTi akuzativi realurad ar aris markirebuli bolokidurobiT<br />
(Tumca Teoriulad aseTi SesaZlebloba ar gamoiricxeba). mag.:<br />
yātā aθagam būmiyā avarasam (DSf24), yaθā Mādam parārasa (DBII22) „vidre<br />
kldes/qvas miwaSi mivaRwie~, „sanam mideTs miaRwia~.<br />
amdenad, akuzativi gamoxatavs yovelgvar droiT da sivrciT, sxvadasxva<br />
lokatiur semantikas, romelic umetesad markirebulia bolokiduri,<br />
postpredikatuli poziciiT. mag.: uta nāva āyatā, hačā Mudrāyā, tara imam<br />
yaviyām abiy Pārsam (DZc11-12) „da gemebi wamovidnen egviptidan, am arxis<br />
gziT sparseTamde/ sparseTSi~.<br />
instrumentalisis funqciuri specifikaciebic xSirad markirebulia<br />
postpoziciiT, postpredikatulobiT. gamoiy<strong>of</strong>a kalendaruli aRniSvnis<br />
Instr-formulebi. gamosay<strong>of</strong>ia agreTve Tanaobis hadb-windebuliani jgufebi.<br />
rogorc iTqva, bolokidurobiT xasiaTdeba lokativic (genitiuri<br />
lokativi) 1 „mefobis~ pragmatul-semantikur jgufSi. mag.: adam xšāyaθiya<br />
amiy Ūvjaiy, Asagartaiy, Margauv; hauv XŠ abava Mādaiy; XŠ ahyāyā Būmiyā;<br />
1<br />
genitiuri lokativi ganvasxvaoT lokatiuri genitivisgan: ukanasknelis nimuSia<br />
rus. у нас, у лукоморья „CvenTan, zRvasTan” da misT. (ix. zolotova 1988:104-116).<br />
230