You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
araçlar› karfl›s›nda yok olmaya yüz tutmuflken,<br />
Anadolu’da hâlâ baz› amaçlar<br />
için kullan›lmaya devam eder.<br />
Acemi nalbant Kürt efle¤inde<br />
dener kendini.<br />
nalbant is.Ar. na‘l +Far.bend. Hayvanlar›<br />
nallayan kimse. (Türkçe S.,<br />
1988: 1070)<br />
Nalbantl›k da Anadolu’da giderek<br />
kaybolan meslek gruplar› aras›ndad›r.<br />
Aç ay› oynamaz.<br />
Ay› oynatmak özellikle ‹stanbul’da<br />
otuz-k›rk y›l öncelerinin en s›k rastlanan<br />
orta e¤lencelerinden biriyken, özellikle<br />
hayvan haklar› gündeme gelmeye bafllad›¤›ndan<br />
beri kaybolmaya yüz tutmufltur.<br />
Akar su pislik tutmaz.<br />
H›zla büyüyen ama plâns›z ve altyap›s›<br />
tam teflekkül etmemifl büyük flehirlerde<br />
tam bir çevre problemi olan kanalizasyon<br />
kaç›klar› ve sanayi at›klar›n›n<br />
akarsu ve derelere verildi¤ini veya<br />
kar›flt›¤›n› düflünürsek bu atasözümüzün<br />
de geçerli¤i hemen hemen kaybolmufltur.<br />
Akflama karfl› gitme, tana karfl›<br />
yatma.<br />
Günümüz flartlar›nda bir gün gerçekten<br />
de yirmi dört saat olarak kullan›lmaktad›r.<br />
Akflam ve gece yolculu¤unun<br />
gündüz yolculu¤undan hiç fark›<br />
yoktur. Otobüs terminalleri ve otoyol üstü<br />
dinlenme tesislerinde gece yar›s› ile<br />
ö¤le kavramlar› birbirine kar›flm›flt›r.<br />
Sanayi kollar› vardiya yapmak zorunda<br />
oldu¤u için, gece çal›flan iflçiler<br />
tan, yani sabaha do¤ru yatmak zorundad›rlar.<br />
Akflam oldu kon, sabah oldu<br />
göç.<br />
bk. Akflama karfl›.<br />
Fakat bu arada flunu da belirtelim<br />
ki, insanlar›n büyük bir ço¤unlu¤u hâlâ<br />
akflam yat›p saban ifle gitmektedir. E¤er<br />
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
mecbur kalmazlarsa sabah yolculu¤unu<br />
tercih etmektedirler. Hâlâ “Gündüzün<br />
flerri akflam›n hayr›ndan iyidir” sözü geçerlili¤ini<br />
kaybetmifl de¤ildir.<br />
Alma al›, sat ya¤›z›, bin doruya,<br />
besle k›r›.<br />
Bunlar da görüldü¤ü gibi at renk ve<br />
cinsleridir. At›n bir zamanlar Türk toplumundaki<br />
yeri gerçekten inkâr edilemeyecek<br />
kadar büyüktü. Binek ve savafl<br />
arac› olarak sürekli kullan›l›rd›.<br />
.........at alt›n tidim. (Orhun A.,<br />
1970:78) “Attan afla¤› dedim.”<br />
.........at üze bintüre kar›g söktüm<br />
(Orhun A., 1970:78) “ At üzerine bindirip<br />
kar› söktüm.”<br />
Tabiî at yine bugün hâlâ baz› yerlerde<br />
binek hayvan› olarak kullan›lmaktad›r.<br />
Alt de¤irmen güçlü akar.<br />
Un ve unlu mamullerin tamamen<br />
fabrikasyona geçti¤i günümüzde, Anadolu’da<br />
az da olsa su de¤irmenlerine rastlamak<br />
mümkündür.Ayn› de¤irmenlerin<br />
Anadolu masal kültüründe önemli bir<br />
motif olan cin-de¤irmen gerçe¤ini de<br />
unutmamak lâz›m<br />
Da¤ bafl›nda hamam yapma savurursun<br />
yel için, sel önünde de¤irmen<br />
yapma ö¤ütürsün el için.<br />
bk. Alt de¤irmen.<br />
Caminin mumunu yiyen kedinin<br />
gözü kör olur.<br />
Mum elektri¤in yayg›nlaflmas›yla<br />
birlikte gaz lâmbalar› gibi giderek tarihe<br />
kar›fl›yor. Modern lokantalar lofl ortam<br />
elde etmek ve romantik bir hava oluflturmak<br />
için mumlar kullan›lmaktad›r, ama<br />
ihtiyaç olarak de¤il.<br />
Yaln›z tarihî camilerde mihrab›n<br />
iki yan›nda as›rl›k mumlar, nizamiye<br />
nöbeti tutan askerler gibi heybetle durmaya<br />
devam ediyorlar.<br />
Belki bir iki ücra bölgede -e¤er<br />
elektrik oralara ulaflamad›ysa- küçük<br />
http://www.millifolklor.com 119
Change language