Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
yaya karfl› de¤ilim. Çünkü ben alp kültürünü,<br />
eren kültürünü ve bu kültürün<br />
dayand›¤› ana kültür kayna¤›n› biliyorum.<br />
‹stesem de istemesem de ona karfl›<br />
sayg› duyuyorum. Meselâ Ahmet Yesevî’nin<br />
türbesini, Hac› Bektafl Veli’nin<br />
külliyesini görüp de duygulanmamak<br />
mümkün de¤il. Hem, mezar ziyaretinden<br />
neden bu kadar korkulur anlayam›yorum.<br />
Bu, bir halk inan›fl›. Bez ba¤lama,<br />
nazar de¤mesi vs. gibi inan›fllar›n<br />
Kuran’la ilgisi yok, bunlar din de de¤il,<br />
ama bunlar kültür. Bir kültürün unsurlar›<br />
bunlar. Bunlar do¤du¤u kültürün<br />
rengini al›r.Bunun için biz bunu Türk<br />
müslümanl›¤›, Arap, Afrika, Avrupa ya<br />
da Acem müslümanl›¤› olarak de¤erlendiriyoruz.<br />
Bu, kesinlikle müslümanl›klar›<br />
ço¤altmak için de¤il, tam tersine kültürel<br />
flekillenmeyi belirtmek için kullan›lan<br />
bir kavram. Kuran; Ifl›k tek olmas›na<br />
ra¤men, onun gönderdi¤i ›fl›k zerreleri<br />
milletler veya bireylerde çok farkl›<br />
flekilde yans›yor, huzmeleri farkl›. Belki<br />
basit bir örnek olacak, Arabistan’da, M›s›r’da,<br />
bir adam, Kuran-› Kerim’i bafl›n›n<br />
alt›na koyarak camide uzanabiliyor,<br />
ama bir Türk için bu ç›lg›nca bir fleydir.<br />
Ço¤unlukla anlam›n› anlamasa bile, bir<br />
Türk için Kuran-› Kerim büyük bir manevî<br />
kaynakt›r, bafl tac›d›r. Bunun için<br />
onu bafl›n›n alt›na koyan birine k›zar.<br />
Bütün bunlar bir bak›fl aç›s›, bir de¤erlendirme.<br />
Buna ba¤l› olmak üzere yorumlar›<br />
ve anlay›fllar› farkl›lafl›yor.<br />
Onun için, bat›l inan›fllara ra¤men, Türkiye’de<br />
‹slâmîyetin, halk inan›fllar›yla<br />
birlikte yaflamas›n›n temel nedenlerinden<br />
biri bu. Bizim kültürümüzün çok<br />
sa¤l›kl› denebilecek unsurlar›ndan biri.<br />
Bunlar aras›nda insanlar› atalete sevk<br />
edenleri de var. Bunlar› tashih etmek<br />
gerekir. Gelenekler, yaflanan toplumun,<br />
onu yaflayan insanlar›n yaflay›fllar›na ve<br />
bak›fl aç›lar›na göre yenilenir ya da kaybolur.<br />
Her yenilenmede, içinden do¤du-<br />
¤u toplumun rengini al›r. Önemli olan,<br />
bunlar›n kültürdeki izleridir. E¤er, toplum<br />
olarak baflka bir toplumun kültüründeki<br />
gelenekler ve kültürel di¤er unsurlar<br />
taklit edilirse toplumunuz zaafa<br />
u¤rar. Bu ikisini birbirinden ay›rmak zorunludur.<br />
Bunun için ben, hassasiyetle<br />
bu mesele üzerinde sürekli olarak duruyorum.<br />
A.A.Ç. - Ülkemizde “devlet ve din” konusu<br />
tart›fl›lan konular aras›nda. Konuyu incelediniz.<br />
Bu kavramlar üzerinde durabilir<br />
misiniz?<br />
E.R.F. - Benim bir kitapta toplamaya<br />
çal›flt›¤›m bilgileri, bir soruyla cevaplamam›<br />
istiyorsunuz, ama özetlemeye<br />
çal›flay›m.<br />
Din; insanlar›n hayat›n› düzenleyen<br />
ve onun, beflikten mezara kadar, hayat›n›<br />
renklendirip flekillendiren; iyi insan<br />
ve iyi toplum olma kurallar›n› gösteren,<br />
önünü açan bir emirler manzumesidir.<br />
Devlet ise bu manzumenin flekillenmesi<br />
ile alâkal› vücut bulmufltur. ‹nsanlar›n,<br />
bu düzen içerisinde, kendi hayatlar›n›<br />
sürdürebilmeleri için bulduklar›<br />
bir manevî kavram, deyim yerindeyse<br />
bir tüzel kiflilik. ‹slâma göre, e¤er devlet<br />
olmazsa anarfli do¤ar. Din, Kuran-› Kerim,<br />
kesinlikle, insanlar›n kurallar içinde<br />
yaflamas›n› ister. Onun temel amac›<br />
ahlâkî bir toplumun oluflmas›d›r. Ahlâkî<br />
bir toplumun oluflmas› için de bireylerin<br />
kurallara uymak mecburiyeti vard›r.<br />
Toplumsal düzende, kiflinin tek bafl›na<br />
ahlâkl› olmas› yetmez. Toplum halinde<br />
bu hale gelindi¤inde, iflte o zaman mükemmel<br />
devleti yakalayabilirsiniz. Bunun<br />
için Kuran-› Kerim, bütün insanlar›<br />
ve müminleri hay›rda; yani güzellik ve<br />
iyilikte birbiriyle yar›flan insanlar›n bir<br />
aradal›¤› fleklinde tarif eder. ‹nsan olarak,<br />
mümin olarak hedefimiz iyilik ve<br />
güzellikte yar›flmakt›r. Bu yar›flta, herkes,<br />
gö¤üsleyebildi¤i mertebedeki duru-<br />
20 http://www.millifolklor.com
Change language