You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
“IX. Sonuç Hükümleri” (Dispositions<br />
finales) bafll›kl› dokuzuncu bölüm,<br />
onaylama, uygun bulma veya teyid etme,<br />
kat›lma, yürürlü¤e girme, federal veya<br />
üniter olmayan anayasal sistemler, fesih,<br />
depozitörlük görevleri, sözleflme hükümlerinin<br />
de¤ifltirilmesi, geçerli metinler ve<br />
tescil konular›n› düzenleyen 32-40. maddelerden<br />
oluflmaktad›r. 34. maddeye göre,<br />
sözleflmenin yürürlü¤e girmesi, 30 ülke taraf›ndan<br />
onaylanma, uygun bulunma veya<br />
teyit edilme kofluluna ba¤lanmaktad›r.<br />
c) Yorumlar<br />
Sözleflme, SOKÜM’ün korunmas›n›<br />
amaçlamaktad›r. Metnin bütününe bak›ld›¤›<br />
zaman buradaki koruman›n “protection”<br />
yerine “sauvegarde” kelimesiyle karfl›lanmas›<br />
önem tafl›maktad›r. Bu da sadece<br />
“arflivleme”, “müzeleme” veya “bilimsel yay›n<br />
yapma” gibi dondurmaya yönelik koruma<br />
yerine, gelifltirme, kuflaktan kufla¤a<br />
aktar›m›n› sa¤lama, e¤itim ve ö¤retim kurumlar›nda<br />
ve medyada bu miras›n yaflamas›n›<br />
ve toplumda yeniden de¤er kazanmas›n›<br />
kolaylaflt›r›c› önlemler alma gibi<br />
konular› içermektedir. Bir çekince olarak<br />
belirtmek gerekirse, somut kültür varl›klar›n›n<br />
korunmas› “protection” ile ifade<br />
edilirken, somut olmayan kültürel varl›klar›n<br />
“sauvegarde” terimi ile karfl›lanmas›,<br />
do¤al kültürel geliflim ve de¤iflim süreçlerini<br />
olumsuz yönde etkileyebilecek bir etmene<br />
dönüflmemelidir. Bu konuda sözleflme<br />
tasla¤›n›n görüflmeleri s›ras›nda baflta<br />
ABD olmak üzere kimi ülkelerin itirazlar›<br />
olmufltur. Somut olmayan kültürel mirasa<br />
ait bir ö¤enin kendi ba¤lam›nda yaflamas›n›,<br />
sürdürülmesini, gelifltirilmesini ve<br />
bunlara ba¤l› olarak yozlaflmadan gelecek<br />
kuflaklara aktar›lmas›n› sa¤lamaya çal›flman›n<br />
gelecek kuflaklar› kültürel geliflim<br />
ve dönüflüm aç›s›ndan ipotek alt›na almak<br />
anlam›na gelebilece¤ine dair yorumlar,<br />
sözleflme metninde koruman›n sürdürülebilir<br />
kalk›nma (développement durable)<br />
hedefleriyle çeliflmeyecek tarzda planlanmas›n›n<br />
önemine vurgu yap›lmas›na neden<br />
olmufltur. Bu da, koruman›n “yaflat-<br />
ma” boyutunu vurgularken “yaflama” zorunlulu¤unu<br />
ortadan kald›rm›fl, kültürel<br />
geliflmeleri engelliyici bir yaklafl›m›n bir<br />
anlamda önüne geçilmifltir.<br />
Sözleflmenin en önemli konular›ndan<br />
birisini de SOKÜM listelerinin haz›rlanmas›<br />
oluflturmaktad›r. Sözleflmeye taraf<br />
ülkeler “tehlike halinde olan” ve “tehlike<br />
halinde olmayan” SOKÜM listeleri haz›rlayarak<br />
UNESCO merkezindeki Komite’ye<br />
bildireceklerdir. Bu listelerin nas›l<br />
haz›rlanaca¤›na dair detaylar Komite’nin<br />
oluflmas›ndan sonra kaleme al›nacak olan<br />
“El Kitab›”nda (manuel) aç›klanacakt›r.Taraf<br />
ülkenin genifl kapsaml› ve kurallara<br />
uygun liste haz›rlamas›, ilgili ülkenin<br />
kültürel zenginli¤inin Komite taraf›ndan<br />
yay›mlanacak “Dünya SOKÜM Listesi”nde<br />
yer almas›, temel koruma hedeflerinin<br />
yan› s›ra di¤er fonlardan destek alma<br />
ve kültür turizmine hitap etme gibi olumlu<br />
sonuçlar do¤urabilecektir. UNESCO<br />
taraf›ndan daha önce yay›mlanan ve sözleflme<br />
içinde at›f yap›lan “‹nsanl›¤›n Somut<br />
Olmayan ve Sözlü Miras› Bafleserleri”<br />
modelinin el kitab›n›n liste haz›rlanmas›<br />
ile ilgili bölümünde aynen olmasa bile büyük<br />
ölçüde yer alaca¤› san›lmaktad›r. Bu<br />
model ise, listeye al›nacak ürünün detayl›<br />
biçimde araflt›r›lmas›n›, derlenmesini ve<br />
de¤erlendirilmesini gerekmektedir. Bu nedenle,<br />
sadece liste haz›rl›k safhas›nda bile<br />
uzun derleme ve araflt›rma yap›lmas› ve<br />
bu listelerin düzenli olarak yenilenmesi<br />
gerekmektedir. Bu nedenle de SOKÜM çal›flmalar›n›<br />
yürütecek, bilimsel ve iyi donan›ml›<br />
bir ekibin oluflturulmas›yla ve kurumsallaflt›r›lmas›yla<br />
ifle bafllanmal›d›r.<br />
Bu çerçevede, Kültür ve Turizm Bakanl›¤›<br />
bünyesindeki Halk Kültürü ile ilgili çal›flmalar›<br />
yürüten ekiplerin güçlendirilmesi<br />
ve gerek UNESCO yaklafl›mlar›yla gerekse<br />
son bilimsel geliflmelerle entegre edilmeleri<br />
düflünülebilir.<br />
Sözleflme, SOKÜM’ün bütün e¤itim<br />
kurumlar›nda yer almas›n› öngörmektedir.<br />
Bu, ilkokuldan liseye kadar bütün ilk<br />
ve orta ö¤retim kurumlar›nda SOKÜM’ün<br />
252 http://www.millifolklor.com
Change language