You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
¤›rmakla meflhur Sarkis ad›nda Ermeni<br />
bir saz flairinin varl›¤›ndan bahsetmektedir<br />
(Ahmet Rasim, 1840:213).<br />
‹zzet Ulvi Bey, Türk Yurdu Mecmuas›nda<br />
yazd›¤› bir makalesinde Sarkis<br />
için “Duyguca ve ruhça bir Türk” diye<br />
bahseder (‹zzet Ulvi, 1328:204, 210).<br />
Sarkis’in büyük ‹slam sofilerin salik<br />
olduklar› vucudiyye mezhebini kabul<br />
etti¤ini gösteren bir tak›m manzumeleri<br />
oldu¤u gibi Bektafli ve Hurufi oldu¤unu<br />
Fazlul’âh-Hurûfi’ye ve onun Câvidân’›na<br />
inand›¤›n› dile getiren parçalar› vard›r<br />
(Köprülü 1989:266).<br />
Aruz vezni ile yazd›¤› parçalar›nda<br />
hissedilir bir ahenksizlik vard›r; fakat<br />
koflmalar›nda orta k›ymette âfl›klardan<br />
afla¤› say›lmayacak meziyetler mevcuttur.<br />
Zeki’nin fliirleri dostu Hirrant Hurri<br />
Efendi taraf›ndan toplanm›fl ve tertip<br />
edilmiflse de bas›lmam›flt›r. Hirrant<br />
Hurri Efendi, Sarkis Zeki’nin fliirlerinden<br />
oluflan bu mecmuaya “Setredilmifl<br />
Cevherler” ad›n› vermifltir. Mecmuadaki<br />
fliirler Aleksi Efendiye ithaf olunmufltur<br />
(Noyan III, 2000:41).<br />
Afl›k Sarkis Zeki’nin afla¤›da verdi-<br />
¤imiz mutasavv›fane m›sralar› onunu<br />
“vahdet-i vücut”a kail oldu¤una delalet<br />
eder:<br />
“Men’aref” esrâr›na cân vermiflim ez cân u dil<br />
“Alem’ül-esma” benim, esrâr-› esmâ bende var<br />
“Len Terâni’dir sözüm ‘arfl-› üstüvâdan söylerim<br />
Gâh “Kaf’dan dem urup gâh “Kef Ha”dan söylerim<br />
Ol ben flehr-i ‘ulûm, ol di¤eri bâb-› ulûm<br />
Gâh Muhammed, gâh Aliyye’I Mürteza’dan söylerim<br />
Sarkis Zeki, insanda kâl ve hâl paralelli¤i<br />
yaflamayan din adamlar›na karfl›<br />
da tav›r sergiler.<br />
Kavl-› vâiz efsâne-i laklakt›r<br />
De¤il kürsî Arfl’a ç›ksa alçakt›r.<br />
Sayd-› mazlum içün dâne-i fakt›r<br />
Sak›n ol tesbîh-i sad-dânelerden (Noyan<br />
III 2000:40)<br />
Kardefli Harik Efendi’nin vefat›ndan<br />
çok etkilenmifl ve on dokuz yafl›nda<br />
iken teslim ve tevekkülü ifade eden flu<br />
fliiri söylemifltir.<br />
Ecel teahhür etmez ey Zeki aslâ<br />
“La yesta ‘hirûne sâ’aten velâ<br />
yestakdimûn” buyurdu hazret-i Mevlâ<br />
Bu çâresiz derde tahammül lâz›m (Noyan<br />
III 2000:40)<br />
Sarkis Zeki için yaflan›lanlar ve yaflan›lacaklar<br />
flu m›sralarda özetlenmifltir.<br />
Öyle bir dert ki tedbir ile derman olmaz/Yaz›lan<br />
levh-i kaderde eder elbette<br />
zuhûr<br />
Haz›rlanan ama bas›lamayan bu<br />
mecmuan›n mukaddimesinde H›rrant<br />
Hurri Efendi, Zeki’den flu flekilde bahsetmifltir:<br />
“Dostum Zeki’yi görmek, tan›mak<br />
isterseniz onu baflka yerde aramay›n.<br />
O tabiat afl›¤›d›r. Sabahleyin evinin<br />
penceresine oturur, etraf› seyreder. Derin<br />
derin düflünür. Vakt-i ö¤len ise mahkeme<br />
salonun da bulursunuz. Dokuz<br />
raddelerinde Sungurlu’nun latif ba¤lar›<br />
aras›nda kufllar›n na¤melerine kar›flm›fl<br />
ba¤lama sesi iflitirseniz do¤ru oraya gidin.<br />
Zeki’yi çay›r üzerinde yan gelmifl,<br />
yan›nda mahdumu Alexander’› ba¤lama<br />
çalarken görürsünüz. Çok sevdi¤i dostlar›ndan<br />
Terzi Artin, Muhtar Fikri Efendiler<br />
de oradad›r. Temiz Türkçe söyleyen<br />
orta boylu, sar› benizli, kumral b›y›kl›<br />
olan› Zeki’dir (‹zzet Ulvi, 1528:206).<br />
Nurliyan Sarkis Zeki 1298’de vefat<br />
etmifltir. O¤lu Alexander da bu hadisenin<br />
tesirinden kurtulmayarak intihar etmifltir.<br />
H›rrant Hurri Efendi, Sarkis Zeki’nin<br />
mezar›n›n yerini bilmedi¤ini ve fliirlerinden<br />
ele geçenlerin onun mezar› oldu¤unu<br />
söylemektedir (‹zzet Ulvi,<br />
1328:205).<br />
182 http://www.millifolklor.com
Change language