Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
memizden kaynaklanmaktad›r. Böylesi<br />
bir öneme sahip olan sosyalleflmeyi sa¤laman›n<br />
ilk flart›, hiç kuflkusuz iletiflimdir.<br />
‹letiflimin olmad›¤› yerde sosyalleflmeden<br />
bahsetmek, çöldeki serapta bal›k<br />
avlamak gibidir. Sosyalleflmemizi ve dolay›s›yla<br />
da daha kolay, daha müreffeh<br />
ve hepsinden önemlisi sürekli geliflmeye<br />
aç›k bir hayat yaflamam›z› sa¤layan iletiflim,<br />
çok boyutlu bir yap›ya sahiptir. Zira<br />
iletiflim, kâhir ekseriyetin zann›n›n<br />
aksine sadece “duygu, düflünce ya da bilgilerin<br />
sözlü veya yaz›l› olarak baflkalar›na<br />
aktar›lmas›”ndan ya da “radyo, televizyon,<br />
telefon gibi araçlardan yararlanarak<br />
yürütülen bilgi al›fl verifli (Eren<br />
1988: 696)”nden ibaret de¤ildir. O, “bir<br />
bilginin, haberin, niyetin ya da durumun<br />
ilkel veya geliflmifl bir iflaret sisteminden<br />
yararlan›larak bir zihinden baflka bir<br />
zihne yahut da bir merkezden baflka bir<br />
merkeze ulaflt›r›lmas› (Korkmaz 1992:<br />
86)”d›r 1 . Buna göre iletiflimin sözlü, yaz›l›<br />
veya görsel, bireyler aras› veya kitlesel,<br />
bilinçli ya da rastlant›sal olmak üzere<br />
de¤iflik flekilleri bulunmaktad›r. Bu<br />
de¤iflik iletiflim flekilleri, yüz yüze konuflma,<br />
ses tonu, jest ve mimikler, giyim<br />
kuflam tarz›, saç modeli, radyo, televizyon,<br />
sinema, telefon, internet, yaz›l› / bas›l›<br />
materyaller gibi daha pek çok farkl›<br />
yollarla gerçeklefltirilmektedir.<br />
Bafllang›çta iletiflim, ço¤unlukla bireyler<br />
aras›nda yap›lmaktayd›. Fakat<br />
daha sonra “kentleflme ve sanayileflmenin<br />
yaratt›¤› toplumsal koflullar” dolay›s›yla<br />
zorunlu olarak kitle iletiflimi ortaya<br />
ç›km›fl ve bu iletiflim türü, “bilgi ça-<br />
¤›”n›n bir gere¤i olarak yayg›n bir biçimde<br />
ve daha s›k kullan›l›r olmufltur. ‹flte<br />
kentleflmenin ve sanayileflmenin bir sonucu<br />
olarak yayg›n ve s›k bir flekilde<br />
karfl›m›za ç›kan kitle iletiflim ö¤elerinden<br />
birisi de ticarî iflletme adlar›d›r.<br />
Ticarî iflletme adlar›, temelde bir ifl<br />
yerini di¤erlerinden ay›rt edebilmek<br />
maksad›yla kullan›lmaktad›r. Ticarî iflletmelerin<br />
ço¤almas› ve bunun beraberinde<br />
getirdi¤i birtak›m resmî ifllemler,<br />
iflletmelere birer ad verilmesini zorunlu<br />
k›lm›flt›r. Ancak iflletmeciler, ifl yerlerine<br />
ad koyarken sadece bunu gözetmemekte;<br />
verdikleri ad›n ayn› zamanda<br />
dikkat çekici, kolay ak›lda kal›c› olmas›na<br />
ve yapt›klar› iflle ilgili birtak›m mesajlar<br />
içermesine de özen göstermektedirler.<br />
Bunun için daha fazla müflteri çekece¤ine<br />
inand›klar›, ça¤r›fl›m gücü yüksek<br />
kelimeleri seçmeye gayret etmektedirler.<br />
Bu seçimde pek tabiidir ki hedef<br />
kitlenin, yani ‘al›c›’n›n kültürel yap›s› da<br />
etkilidir. Çünkü ‘al›c›’n›n zihninde karfl›l›¤›n›<br />
bulamayan, di¤er bir deyiflle onun<br />
kültüründe yeri olmayan veya bir anlam<br />
ifade etmeyen kelimelerden oluflturulmufl<br />
olan bir isim, çok fazla müflteri çekme<br />
amac›na hizmet edemeyecektir. Ticarî<br />
iflletme adlar›n›n seçiminde iflletme<br />
sahibinin kültürel yap›s› da önemli rol<br />
oynamaktad›r. Zira iflletme sahiplerinin<br />
zihinlerinde yer etmemifl bir kelimeyi, ifl<br />
yerlerine ad olarak vermeleri beklenemez<br />
2 . ‹flte bütün bunlar ticarî iflletme<br />
adlar›n› basit birer isim olmaktan ç›karmakta<br />
ve onlar› toplumun kültürünü<br />
yans›tan önemli göstergelerden biri konumuna<br />
yükseltmektedir. 3 Baflka bir deyiflle<br />
ticarî iflletme adlar›, sahiplerinin<br />
ve hitap ettikleri topluluklar›n kültürünü<br />
ve düflünce sistemati¤ini okuyabilece¤imiz<br />
minyatür / çekirdek metinler gibidir.<br />
Bu itibarla söz konusu adlar bizim<br />
için asla hafife al›namayacak, geçifltirilemeyecek<br />
bir öneme ve basite indirgenemeyecek<br />
bir yap›ya sahiptir.<br />
‹flte böylesine önemli ticarî iflletme<br />
adlar›n›n -ilk anda- iletiflimle pek alakas›<br />
yok gibi görünmektedir. Ancak insan›n<br />
ortaya koymufl oldu¤u bir yap›, durum<br />
ya da tav›r e¤er baflkalar› için -gerçekte<br />
öyle bir amaç güdülmemifl olsa bile-<br />
bir anlam ifade ediyorsa veya bir me-<br />
142 http://www.millifolklor.com
Change language