You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ÇEV‹R‹LER...ÇEV‹R‹LER...ÇEV‹R‹LER...ÇEV‹R‹LER...ÇEV‹R‹LER...<br />
fiAMANIN N‹TEL‹KLER‹ VE GÜCÜ:<br />
RUHUN EKSTAZ DURUMUNUN GENEL B‹R TANIMI *<br />
Ekstaz esnas›nda, insan ruhu vücudunu<br />
terk eder. Ekstaz uzmanlar›, ruhun<br />
a¤›r a¤›r vücuttan ç›k›fl›n› idare<br />
ederler. Ruhun rüya, korku, öfke, hapfl›r›k,<br />
öksürük ya da hastal›k esnas›nda<br />
kendili¤inden vücuttan ayr›lmas› halinde<br />
uzmanlar, hastalar› ad›na hükmedilmeyen<br />
ruhun kontrollü olarak, kendine<br />
hakim olmas›n› sa¤larlar.<br />
fiaman, Orta Asya ve Amerika’da<br />
flüphesiz en önemli ve kesinlikle en ünlü<br />
ekstaz uzman›d›r. Ancak aslen Orta Asya<br />
topluluklar›ndan dile geçen flaman terimi,<br />
s›k s›k o kadar genel anlamda kullan›l›r<br />
ki, bu tek ve belirgin bir anlam tafl›mama<br />
riskini de beraberinde getirir.<br />
fiaman›n kendine has karakteri, herhangi<br />
bir dini lideri ya da mutasavv›f› nitelemek<br />
için s›k s›k kullan›lan bir kelimenin<br />
tan›m›yla kar›flma riskini ortaya ç›kart›r.<br />
Sovyet ve Amerikal› araflt›rmac›lar›n,<br />
Haziran 1989’da Denver’da gerçeklefltirdikleri<br />
ola¤anüstü toplant›da, bizim<br />
tart›flma konumuzu oluflturan meselenin<br />
kapsaml› bir tan›m›n›n bulunmas›-<br />
Lawrence E.SULL‹VAN<br />
Çev: Kadriye TÜRKAN **<br />
na gerek duyulmufltur. Kendi fikirlerimi<br />
sunmak için Jane Day’in beni de davet<br />
etti¤i bu kapsaml› konuflmalar ba¤lam›nda,<br />
daha özel durum ve konular da<br />
hararetle tart›fl›ld›.<br />
fiamanizmin bu genel tan›m›, ya da<br />
fenomonolojisi geçen iki yüzy›ld›r, özellikle<br />
K›z›lderili topluluklar› aras›nda yer<br />
alan flamanlara özgü uygulama ve<br />
inançlar hakk›nda yaz›lan raporlara dayan›r.<br />
fiamanik otoritenin dayand›¤› bu<br />
esrik güç ile, s›k s›k iliflkilendirilen özelliklerin<br />
bir profilini çizmek mümkündür.<br />
Bu taslak, flaman›n karakteristik nitelikleri<br />
ve esrimenin do¤as› aras›nda var<br />
olan esas iliflkiyi vurgular. Bu genel tan›mlama,<br />
bireysel toplumlarda görülen,<br />
önemli farklar› ortaya ç›karmak ve bir<br />
toplumdan di¤erine var olan, esrik tecrübe<br />
ve tekniklerdeki varyasyonlara<br />
bakmak için, sadece bir bafllang›ç noktas›<br />
olarak hizmet etmelidir. Ancak bu genel<br />
tan›mlama, baz› standartlar›n karfl›s›ndaym›fl<br />
gibi yerel uygulamalar› gözleyen<br />
kifli aleyhinde, bir norm ya da kat›<br />
bir tan›m olarak al›nmamal›d›r. Bila-<br />
* Bu çeviri; Lawrence E.Sullivan’›n “ The Attributes and Power of the Shaman: A General Description of the<br />
Ecstatic Care of the Soul” bafll›kl› -Ancient Traditions Shamanism in Central Asia and the Americas-(Ed.<br />
Gary Seaman and Jane S.Day), Denver Museum of Natural History Published by University Press of Colorado,<br />
1994, s.29-38, makalesinden yap›lm›flt›r.<br />
** H.Ü. Edebiyat Fak. Türk Halkbilimi Anabilim Dal› Arafl.Gör.<br />
http://www.millifolklor.com 237
Change language