MİLLİ FOLKLOR 60. Sayı (Pdf)

Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60
di¤i “Süpha günü”nde bu gün gelinin arkadafllar›,
komflular› akrabalar› gelirler.
Gelin giydirilip süslenerek sa¤d›ç› ile kap›da
durur, gelenleri karfl›lar; misafir,
çocuk bile olsa gelinin görevi onun elini
öpmektir. Hemen herkesin bir hediye ile
geldi¤i bu e¤lence gelinin imkan› ölçüsünde
hediye ile karfl›l›k vermesi “”adettendir.
Yemeksiz olarak gerçeklefltirilen
bu toplant› kuflluk vakti, saat 10.00-
11.00 gibi bafllar; dümbek eflli¤inde
oyunlar oynan›r (10).
Bursa’da ”paça günü” ad› verilen bu
tören yine gelin evinde ve kad›nlar aras›nda,
çal›p söylenerek kutlan›r. ‹çecek
olarak flerbet, meyve suyu vb.; yiyecek
olarak da pasta, kek vb. ikram edildi¤i
duvak dü¤ünün ertesi günü, ö¤leden
sonra yap›l›r (13).
Afyon’un Yavafllar Köyü’nde biraz
farkl› bir durum söz konusudur. Hemen
her bölgede oldu¤u gibi gene dü¤ünün
ertesi günü gelin evinin bahçesinde, kad›nlar
aras›nda düzenlenen bu e¤lencede
niflanl› k›zlar›n çoklu¤u dikkat çekicidir.
Zira niflanl› genç k›zlar›n niflanl›lar›n›n
ablalar› ve yengeleri vb. taraf›ndan
duvak törenine götürülmelerinin sebebi
ise ortada oynad›klar› s›rada baflkalar›na
çember ad› verilen örtü (tülbent) geçirilerek
niflanl› olduklar›n›n herkese ilân
edilmesi’dir. Bu törende gelin, gelinli¤ini
(geçmiflte ise üç etek giyilirmifl) giymektedir
(41).
Arasanl› Köyü’nde “Cuma günü e¤lencesi”
ad›yla 9-10 y›l öncesine kadar yaflayan
bu tören, dü¤ünün ertesi günü yap›l›r.
Gelinin evinde, sadece o¤lan taraf›n›n
k›z, gelin (yeni evli) ve kad›nlar›n›n
geldi¤i, gelinin gelinli¤iyle dolaflt›¤› bu
gündüz e¤lencesinde (Cuma olsun olmas›n)
dü¤ünün ertesi gününü simgeler (15).
‹zmir’de oturan Esma Sever’in anlatt›¤›na
göre Makedonya’da da duvak
e¤lencesi, dü¤ünün ertesi günü yap›l›r.
Kay›nvalide yak›n ise onun, yoksa gelinin
evinde düzenlenen bu tören için gerdek
sabah› elti ya da görümcesi gelini
dü¤ündeki gibi süsler. Davetlilerin oldu-
¤u odaya gelin, kay›nvalidesi ile görümce
(ya da elti)sinin ortas›nda girer. Yafll›-genç
herkesin elini öpen gelin, sandalyeye
oturtulur. “Dare” (def) çal›p e¤lenen
davetliler, gelini de oynatt›ktan sonra
bafl›na “partal” ad› verilen dokuma kilimler
örtülür. O arada kurulan yan sofralarda
yemek yiyen davetliler, yemeklerine
bitirene kadar gelin, o örtünün alt›nda
bekler. Bir yerde sabr› da ölçülen
geline, sadece ayaklar›n›n dibine oturan
eltisi (yoksa görümcesi) birer kafl›k yemek
yedirir. Tören, ortaya konan üç
mindere oturan kay›nvalidenin üç kere
elini, üç kere dizini, üç kere de aya¤›n›
öpmesi, kay›nvalidenin de gelinin aln›n›
öpmesi ve devam eden e¤lenceni kesilmesiyle
sona erer (18).
Kemerhisar-Ni¤de’de bu olaya “yüz
aç›m›”da denir. Gelin evinde, dü¤ünün
ertesi günü düzenlenen ve yemek olarak
sarma, parça etli sulu köfte, sütlaç veya
zerdeni sunuldu¤u bu günde gelin yüzü
aç›k, gelinli¤ini giymifl olarak misafirlerini
karfl›lar. O¤lan taraf›nca düzenlenen
bu e¤lence için k›z taraf› kendilerine
özel bir davetiye gelmezse, duva¤a gitmezler
(19).
Küçükkale Köyü’nde gelinin annesi
dahil, bütün kad›nlar›n kat›labildi¤i ve
“duvak”, “Cuma”, “Cuma e¤lencesi” ad›yla
hala yaflayan bu gelenek için gelin gelinli¤ini
giyerek misafirlerini karfl›lar.
Bütün davetlilerin elini öpen gelin, sürekli
oturur; hizmet etmez. Tören, gelin
evi gezildikten ve k›sa bir e¤lenceden
sonra sona erer (20).
Klavuzlar Köyü’nde duvak e¤er dü-
¤üne uzak yerden gelen akrabalar varsa
102 http://www.millifolklor.com