MİLLİ FOLKLOR 60. Sayı (Pdf)

Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60
“Usta, baba yar›s›d›r.” diye düflünen insan›m›z›n
vefakarl›k örne¤idir. ‹flletme
adlar›nda dede, baba veya ustan›n ad›n›
kullanman›n bir di¤er sebebi de onlar›n
b›rakm›fl oldu¤u sayg›n isimleri yaflatma
ve bu vesileyle sayg›n isimlerin geçmiflte
toplad›¤› meyvelerden istifade etme
düflüncesi olabilir. Ayn› düflünce dolay›s›yla
olsa gerek ki baz› iflyerlerinde
dede veya baba mesle¤ini belirten kelimeler
de kullan›lm›flt›r; “Alemdar Lokantas›,
Hocao¤lu Kuruyemifl, Hocao¤lu
Saatçilik” gibi.
Görüldü¤ü üzere ifl yeri adlar›nda
yak›nlardan -bir tane yenge ismi hariç
tutulursa- sadece çocuklar›n, dede ve babalar›n
ad› kullan›lmaktad›r. Neden anne
veya efllerin ad› ifl yerine verilmemektedir?
Bu ancak insan›m›z›n mahremiyet
duygusuyla izah edilebilir bir durumdur.
Bu duygu öylesine güçlüdür ki
insan›m›z, annesinin veya eflinin ad›n›
bile kamudan uzak tutmaya çal›flmaktad›r.
Yukar›da, ifl yeri adlar›nda kendi
ismini kullananlar›n da bulundu¤unu
belirmifltik. Bu adlara sahibinin ismi, ya
u¤ur getirir inanc›yla, ya ifl yerlerinin
kendilerine ait oldu¤unu belirtmek maksad›yla
ya da piyasada daha çok isimleriyle
tan›nd›klar›n› düflündükleri için
eklenmifltir. ‹flletme sahibinin ad›n› tafl›yan
ifl yeri isimlerinin bize verdi¤i örtülü
mesaj fludur: Bu ifl yeri sahipleri bireysel
kimli¤ini kazanm›fl, kendine güvenen
insanlard›r. Baz›lar›nda mülkiyetçilik
duygusu geliflmifltir ve kendilerini
ya da isimlerini be¤enmektedirler. ‹fl
yeri sahibinin ismini tafl›yan iflletme adlar›n›
flu flekilde s›ralayabiliriz: “Bar›fl
Ticaret (Sahibinin ad› Savafl oldu¤u için
özellikle bar›fl ad›n› kullanm›fl.), Butik
Faruk, Butik Hayrettin, Butik Osman,
Bülent Kundura, Çetin So¤utma, Eczane
Ka¤an, Erdal Kasetçilik, Ertekin Kuyumcu,
Fatih ‹nternet, Foto Kenan, Foto
Necmi, Galeri Yusuf, Gündo¤an Döviz,
Güzel Lüks H›rdavat, (Güzel kelimesi,
sahibinin lakab› imifl.), Hakan Baklava
Patisserie Cafe, Hakan Color, Hamdi
Sayg›n Kuyumculuk, Kadir Sarraf ve
Kuyumcu, Köksal Spor Giyim, Kuaför
Fethiye, Kuaför Gülhan, Kuaför Yunus,
Levent Dershanesi, Mehmet Spor Malzemesi,
Murat Dershanesi, Murat Gümüfl
Saray›, Murat Market, Niyazibey ‹skender,
Orhan Mefruflat Çeyiz, Saatçi ‹hsan
Sezer, Salih Ticaret, Soner Erkek Kuaförü,
fiahin Giyim, Taner Kuyumculuk,
U¤ur Çiçek Galerisi, Yüksel Kömür Pazarlama,
Zeki Yarafl Sarraf ve Kuyumculuk”.
2- Kelimelerin Ça¤r›flt›rd›¤› Anlamlar:
Asl›nda pek çok ifl yeri ad›ndaki
kelimelerin ça¤r›flt›rd›¤› birtak›m anlamlar
vard›r. Ancak bu kelimelerin ifl
yeri ad›na yerlefltirilmesinin temel sebebi,
kelimelerin ça¤r›flt›rd›¤› anlamlar de-
¤ildir. Oysa bizim bu gruba dahil etti¤imiz
adlardaki sözcüklerin esas tercih
edilme nedeni, onlar›n ça¤r›flt›rd›¤› anlamlard›r.
Bu gruptakiler ço¤unlukla
ça¤r›flt›rd›¤› anlamlar dolay›s›yla hofla
giden kelimelerden oluflmaktad›r. Bunlar,
ifl yeri adlar›n›n belirlenmesinde ad
ve soyad faktöründen sonra % 25.4 oranla
ikinci s›rada yer almaktad›rlar. Bu
gruba ald›¤›m›z ifl yeri adlar›ndaki kelimeler,
iflletmeci taraf›ndan özenle seçilerek
verilmektedir ve bunlar genellikle ifl
yerinin neyle ilgili oldu¤una, iflin nas›l
yap›ld›¤›na veya yap›laca¤›na dair al›c›da
birtak›m kanaatler oluflturacak cinstendir.
Bu tür kelimelerin bulundu¤u ifl
yeri adlar›yla al›c›ya genellikle; “Bizim
ifl alan›m›z fludur. Biz iflimizi do¤ru, temiz,
düzgün, en iyi flekilde ve en ucuz bir
biçimde yapar›z. Biz bu alan›n en iyisiyiz.
‹stedi¤inizden daha kaliteli ürüne
sahibiz. Müflteriye ve geçmifle sayg›l›y›z.
Seçkiniz. Bize güvenebilirsiniz. Gelirseniz
paran›z›n karfl›l›¤›n› fazlas›yla al›rs›-
152 http://www.millifolklor.com