Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
na... Manisa’da sabahleyin o¤lan evinin<br />
bekâr k›zlar› “kulaç ekme¤i” denilen bir<br />
ekmek yaparlar; gene o¤lan evinin erkekleri<br />
de bu ekme¤i ve o gün için haz›rlanan<br />
yemekleri yedikten sonra bir miktar<br />
para b›rakarak ç›k›p giderler. Sonra<br />
o¤lan evinin kad›nlar› gelir. Kay›nvalide,<br />
gelinin bafl›ndan fleker saçar, di¤erleri<br />
bu flekerleri toplar. En son, kay›nvalide<br />
oynar ve iki kifli onu havaya kald›r›r.<br />
Gelin, kay›nvalidesini kald›ranlar›n omzuna<br />
yemeni atar. Kay›nvalide ile gelinin<br />
birlikte karfl›l›kl› oynad›klar› ve kad›nlar›n<br />
hiç yemek yemedikleri bu e¤lence,<br />
kay›nvalidenin eski bir flalvar›n›n yak›lmas›<br />
ile son bulur.(1)<br />
Evdeki ifllerin yeni patronunun geldi¤ini<br />
anlatan bu flalvar yakma olay›ndan<br />
sonra Bühçe Köyü’ne bakt›¤›m›zda<br />
gerdek sabah› saat 8-9 s›ralar›nda gelinli¤i<br />
giydirilip, bafl› yeniden k›rm›z› duvak<br />
örtüsü konularak yeniden giydirilen<br />
gelin misafirleri beklerken, kay›nvalide<br />
gelin bafl›na serpmek ve misafirlere da-<br />
¤›tmak üzere çerez (leblebi ve kuru<br />
üzüm) haz›rlar. “gelin yan›” ad› verilen<br />
bu tören 10.30-11.00 gibi bafllar. Genç<br />
k›zlar oynar. Gelin oynarken, kay›nvalide<br />
“bereketli ve u¤urlu olmas› için” bafl›na<br />
çerez serper; misafirlere de ikram<br />
edilir. E¤lencenin sonuna yak›n damat<br />
gelir; kar›s›n›n bafl›n› bozar ve onu koluna<br />
takarak evlerine götürür (2).<br />
Bozköy’de dü¤ünün ertesi günü gelinli¤ini<br />
giyip, duva¤›n› takan gelin misafirleri<br />
beklemeye bafllar. Dü¤üne gelemeyenler<br />
onu yak›ndan incelerlerken<br />
kuca¤›na küçük bir bebek oturtulur. “K›sa<br />
zamanda bir bebe¤inin olmas› dile-<br />
¤i”ni aksettiren bu gelenek gelinin, çocu-<br />
¤un koynuna para, mendil vb. koymas›;<br />
gelinle görümcenin “bahçelerde börülce,<br />
oynar gelin görümce” türküsünde oynamas›yla<br />
tören sona erer (4).<br />
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
Uçhisar Köyü’nde ise bu e¤lence<br />
kuflluk vaktinde bafllar. Dü¤ünün ertesi<br />
günü misafirler gelinin evinde toplan›rlar<br />
ve çorba, k›ymal› yumurta, pilav (bugün<br />
için ad› “gale pilav›”), bamya ve zerdali<br />
tatl›s› yenir. Evin dar gelmesi ve gelenin<br />
çok olmas› halinde komflu evlerde<br />
a¤›rlanan misafirler yemekten sonra<br />
müzik çal›p oynayarak e¤lenirler. Bu<br />
müddet içinde gelin dü¤ünden önce diktirdi¤i<br />
ve ilk kez giydi¤i elbiselerini s›ras›yla<br />
giyip, misafirlere gösterir (5).<br />
Bulgaristan’da Silistre’de “duvak<br />
aç›m›” ad› verilen bu tören, Cuma günü<br />
olur. Perflembe günü dü¤ünün ertesinde<br />
ö¤leye do¤ru ya da ö¤leden sonra gelin<br />
k›bleye karfl› oturtulur. Duvak, oklavaya<br />
sar›l›r ve gelinin yüzüne oklavayla örtülür.<br />
Daha sonra gelinin yengesi taraf›ndan<br />
gül ya da baflka bir a¤ac›n üstüne<br />
serilen duvak, o yörenin herhangi bir<br />
azas› (eli, aya¤› sakat; akl› k›t vb.) eksik<br />
bir çocu¤u taraf›ndan, bahflifl karfl›l›¤›nda<br />
gelin taraf›ndan geri al›n›r (6).<br />
Denizli’nin Zeytinköy yöresinde de<br />
dü¤ünün ertesi günü, gelin evinde toplanan<br />
kad›nlar ve genç k›zlar müzik çal›p,<br />
oynayarak e¤lenirler. Yemeksiz olarak<br />
yap›lan bu toplant›ya gelin ertesi de denilir<br />
(7).<br />
Sivas’›n fiark›flla ilçesi’nde sadece<br />
kad›n ve k›zlar›n gitti¤i, yemeksiz ve kat›lanlar›n<br />
kendi aralar›nda e¤lendikleri<br />
bu tören ise küçük çapta bir e¤lence niteli¤indedir<br />
(8).<br />
Trabzon’da duvak, “cumal›k” ad›yla<br />
bilinir. Dü¤ünün ertesi günü gelin, gelinli¤ini<br />
giyerek misafirlerini bekler. Kad›nlarda<br />
bir araya gelerek kemençe eflli-<br />
¤inde horon teperler (9).<br />
Yaylada¤›-Hatay’da ise duvak gününe<br />
“süpha günü” denilir. Dü¤ünün ertesi<br />
günü, gelinin bâkire ç›kt›¤›n› belirten<br />
çarflaf›n duvara as›l› olarak bekletil-<br />
http://www.millifolklor.com 101
Change language