Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
önceki yaz›mlarda yer alan bu tür düflüncelerin<br />
metinlerden ç›kart›lmas› sa¤lanm›flt›r.<br />
Bununla birlikte gerek teknik gerekse<br />
bilimsel anlamda, Türkiye’nin bütün<br />
isteklerinin kabul edilmifl oldu¤unu söylemek<br />
mümkün de¤ildir. Yaklafl›k 160 ülkenin<br />
kat›ld›¤› haz›rl›k çal›flmalar›nda metinlerin<br />
yaz›m›nda asgari müfltereklerde<br />
“uzlaflma” ilkesi benimsendi¤inden veya<br />
oylama sonuçlar› önemsendi¤inden, sözleflme<br />
metninde “genelleyici ifadeler” öne<br />
ç›km›flt›r.<br />
40 Maddeden oluflan Somut Olmayan<br />
Kültürel Miras›n (SOKÜM’ün) Korunmas›<br />
Sözleflmesinin bu alandaki bilimsel çal›flmalar›<br />
yürütenler için önemli buldu¤um<br />
hususlar›n› ele alacak olursak, birinci s›rada<br />
hangi konular›n hangi terimler alt›nda<br />
SOKÜM olarak adland›r›ld›¤› kaydederek<br />
ifle bafllamal›y›m: Sözleflmenin dayand›¤›<br />
uluslar aras› hukuk kazan›mlar›n›n<br />
ve süreçlerinin vurguland›¤› “Bafllang›ç”<br />
(Préambule) bölümünden sonra yer alan<br />
“I. Genel Hükümler” (Dispositions générales)<br />
bölümü 3 maddeden oluflmaktad›r.<br />
1. maddede sözleflmenin amaçlar› a) Somut<br />
olmayan kültürel miras› korumak,<br />
b)‹lgili bireylerin, gruplar›n ve topluluklar›n<br />
somut olmayan kültürel miras›na sayg›,<br />
c) Somut olmayan kültürel miras›n önemi<br />
konusunda yerel, ulusal ve uluslar aras›<br />
düzeyde duyarl›l›k ve karfl›l›kl› de¤erlendirme,<br />
d) Uluslar aras› iflbirli¤i ve yard›mlaflma<br />
fleklinde vurguland›ktan sonra,<br />
2. maddede tan›mlara yer verilmektedir.<br />
Bu maddenin ikinci paragraf›nda nelerin<br />
somut olmayan kültürel miras› oluflturdu-<br />
¤u sorusuna flu cevap verilmektedir: a) Dilin<br />
Somut Olmayan Kültürel Miras’›n aktar›lmas›nda<br />
bir araç ifllevi gördü¤ü sözlü<br />
anlat›mlar ve sözlü gelenekler, b) Gösteri<br />
sanatlar›, c) Toplumsal uygulamalar, ritüeller<br />
ve festivaller,d) Halk bilgisi, evren ve<br />
do¤a ile ilgili uygulamalar, e) El sanatlar›<br />
gelene¤i. Tan›mlar maddesinin üçüncü paragraf›nda,<br />
“koruma” dan ne anlafl›lmas›<br />
gerekti¤i flu flekilde aç›klanmaktad›r: “Koruma”<br />
dan SOKÜM’ün yaflamas›n› garan-<br />
ti alt›na alma süreçleri anlafl›l›r. Yani, tespit,<br />
belgeleme, araflt›rma, koruma alt›na<br />
alma, yok olmas›n› önleme, üretim, de¤erlendirme,<br />
kuflaktan kufla¤a aktar›m›n›<br />
sa¤lama, özellikle formel olan ve olmayan<br />
e¤itim süreçlerinde bu kültürel miras›n<br />
farkl› görünümlerinin yeniden canland›r›lmas›.<br />
Sözleflmenin ikinci bölümü “II. Sözleflmenin<br />
Organlar›”(Organes de la convantion)<br />
bafll›¤›n› tafl›maktad›r. 4- 10.<br />
maddeleri içine alan bu bölümde Sözleflmeye<br />
taraf olan devletlerden oluflan Genel<br />
Kurul, Hükümetler Aras› Komite, Komite<br />
üyelerinin seçimi, görev süreleri, Komitenin<br />
görevleri, çal›flma yöntemleri, tavsiye<br />
nitelikli kurulufllar›n durumlar› ve Sekreterya<br />
konular›na yer verilmektedir. Taraf<br />
Devletler Genel Kurulu Sözleflmenin en<br />
yetkili organ›d›r. ‹kinci önemli organ Hükümetler<br />
Aras› Komite’dir. Bafllang›çta,<br />
Komite’nin sözleflmeye taraf devletler aras›ndan<br />
seçilen 18 üye ile oluflturulmas› benimsenmekte,<br />
taraf devlet say›s› 50’ye<br />
ulaflt›¤›nda Komite’nin üye say›s›n›n 24’e<br />
ç›kar›lmas› öngörülmektedir. Komite seçimleri,<br />
belli ölçütler içinde co¤rafi temsile,<br />
dört y›ll›k görev süresini aflmama ve<br />
arka arkaya iki dönem görev yapmama ilkelerine<br />
göre belirlenmektedir. Komite’nin<br />
öncelikli ve en önemli görevleri aras›nda<br />
Sözleflme Uygulama K›lavuzu’nun<br />
haz›rlanmas› ve onay için Genel Kurul’a<br />
sunulmas› ve somut olmayan miras örneklerinin<br />
listelerinin oluflturularak korunma<br />
yard›m taleplerinin de¤erlendirilmesi<br />
yer almaktad›r. Buna ba¤l› olarak ,<br />
Komitenin, somut olmayan miras alan›nda<br />
yetkin hükümet-d›fl› kurulufllardan<br />
tavsiye hizmeti almas› karar alt›na al›nmaktad›r.<br />
Sözleflmenin 11.-15. maddelerini<br />
oluflturan ve “III. Somut Olmayan Kültürel<br />
Miras›n Ulusal Düzeyde Korunmas›”<br />
(Sauvegarde du patrimoine culturel<br />
immatériel à l’échelle nationale) bafll›¤›n›<br />
tafl›yan 3. bölümünde taraf devletin rolü,<br />
envanterler, di¤er koruma önlemleri, e¤i-<br />
250 http://www.millifolklor.com
Change language