You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
ce kad›nlar gelir. Gelinin o günkü k›yafeti<br />
ya gelinli¤i ve beyaz duva¤›, ya da yöresel<br />
k›yafet ve k›rm›z› oyal› bafl örtüsüdür.<br />
Tören, gelinin misafirlerin ellerini<br />
öpmesi ve hal-hat›r sormas›yla bafllar.<br />
Kad›nlar›n mani okuyup, türküler söyledikleri<br />
duvakta misafirlere pirinç pilâv›<br />
ve et yemekleri ikram edilir. Kay›nvalide<br />
ve görümce taraf›ndan giydirilmesi<br />
âdet olan gelin, e¤lencenin en sonuna oynay›ncaya<br />
kadar oturur; hiç kalkmaz<br />
(32).<br />
Torbal›’da duvak töreni, dü¤ünün<br />
ertesi sabah bafllar; ö¤leyin biter. “Gelin<br />
sabah›”, “Cuma sabah›”, “duvak açma”<br />
gibi adlarla bilinen bu tören için gelin<br />
gelinli¤ini giyer, bafl›na da uzun, k›rm›z›<br />
bir (duvak) örtü örter. Ortaya konulan<br />
bir sandalyede oturan birinin elinde beyaz<br />
gül dal›, di¤erinin elinde k›rm›z› gül<br />
dal› bulunan biri erkek, di¤eri k›z iki çocuk<br />
taraf›ndan, 3 kere tekrar edilmek<br />
flart›yla tepeye kadar dolan›r ve b›rak›l›r.<br />
Erkek çocuk “ne açars›n?” sorusuna<br />
“duvak açar›m” diye cevap verir. O¤lan<br />
taraf›n›n düzenledi¤i bu tören tef çal›n›p,<br />
oynanarak sona erer (39).<br />
Tunceli yöresinde “yüz aç›m›”, “yüz<br />
görümü” diye adland›r›lan duvak gelene-<br />
¤i gene dü¤ünün ertesi günü, yeni gelinin<br />
evinde yap›l›r. E¤lence, daha sabahtan,<br />
gelinin sa¤d›c›n›n çarflaf› toplay›p<br />
tören yap›lacak odan›n ortas›nda bohça<br />
halinde koymas›yla bafllar. Genç k›zlar›n<br />
ve erkeklerin al›nmad›¤› duvak törenine<br />
gelin ö¤leye do¤ru gelir ve gelinli¤ini<br />
giyip duva¤›n› takarak haz›rlan›r. Geline<br />
verilen hediyeler bu çarflaf-bohçan›n<br />
üstüne, sepet ya da elek içine konulur.<br />
Misafirlere yap›lacak ikram›n tamamen<br />
ev sahibine ba¤l› oldu¤u duvak, gelin<br />
evinin misafirlere gezdirilmesi ve onlara<br />
çeyizden birer yazma verilmesiyle sona<br />
erer (34).<br />
Demirci Köyü’nde ise dü¤ünün ertesi<br />
günü, gelin evinde düzenlenen bu tören,<br />
annesinin ve erkeklerin kat›lmad›-<br />
¤›, kad›nlar›n kendi aralar›nda e¤lenerek<br />
çay içip, pasta çörek vb. yedikleri küçük<br />
bir e¤lencedir. (35)<br />
Çank›r›’n›n Bozkufl Köyü’nde “duvak”<br />
diye bilinen bu e¤lence gerdek gecesinin<br />
ertesi günü, gelin evinde düzenlenen<br />
bir e¤lencedir. Duvak günü gelen<br />
misafirler gelinin yatak odas›na girerek<br />
çarflaf›n› kontrol ederler. Daha sonra da<br />
bu çarflaf, bahçeye kalbur içinde ç›kar›larak<br />
herkesin görmesi sa¤lan›r. Kad›nlar›n<br />
kendi aralar›nda yapt›klar› bu e¤lencede<br />
misafirlere çerez ikram edilir.<br />
(36)<br />
Keflan’da duvak e¤lencesine “duvak<br />
indirme” denir ve sadece kad›nlar gidebilir.<br />
K›zlar›n, çocuk ve erkeklerin kat›lmad›¤›<br />
bu törende misafirlere börek, çörek<br />
vb. kuru yiyecekler verilir. Dü¤ünün<br />
ertesi günü yeni evinde saman bir yast›-<br />
¤a oturtulan gelinin yüzü, duva¤›yla örtülür.<br />
3-4 yafllar›nda bir k›z, bir erkek<br />
iki çocuk taraf›ndan oklavayla duva¤›<br />
kald›r›lan gelinin yüzüne pirinç ve fleker<br />
at›l›r; kuca¤›na da bu çocuklar oturtulur.<br />
Bereketi, u¤uru ve nesil yetifltirmeyi<br />
sembolize eden bu toplant›, 2-3 saatlik<br />
bir e¤lence ile sona erer. (37)<br />
Manisa’da ise duvak günü sabah erkenden<br />
iki sa¤d›ç, damad› babas›na el<br />
öpmeye götürürler. Daha sonra di¤er akraba<br />
ve yak›nlar›n› da ziyaret eden damat<br />
gitti¤i her eve fleker, helva vb. götürür.<br />
Gelin ise ö¤leye kadar evden d›flar›<br />
ç›kmaz. Yengesi, arkadafllar› ve yak›nlar›n›n<br />
ziyaret etti¤i bu günde gelinle hep<br />
birlikte e¤lenilen, sadece kad›nlar›n kat›ld›¤›<br />
bu törende “duvak helvas›” yenir.<br />
(38)<br />
Uzundere Köyü’nde biraz farkl› bir<br />
durum söz konusudur. Çünkü erkeklerin<br />
104 http://www.millifolklor.com
Change language