MİLLİ FOLKLOR 60. Sayı (Pdf)

Ça¤›m›zda ‹tikadî ‹slâm Mezhepleri
adl› kitab›m Hicret’in 15. yüzy›l›na arma¤an
olarak haz›rlanm›fl ve yay›nlanm›flt›r.
Bu kitap, bir yan›yla vatandafllar›m›za,
bibliyografyas› ile de yetiflmekte
olan ö¤rencilerimize hitap etmekte olan
el kitab› durumundad›r.
A.A.Ç. - Bir bilim adam› olarak hedeflerinize
ulaflabildiniz mi?
E.R.F. - Bunu söylemek çok güç.
Hiçbir akademisyen hedefime ulaflt›m
diyemez. Hedeflerime ulaflt›m diyorsa,
bana göre akademisyen de¤ildir. Kendimi,
akademik hayat›m›n bu k›rküç y›l›
sonunda hedeflerime ulaflm›fl görmüyorum.
Anne taraf›ndan rahmetli dedem
Hac› Hamit Haf›z, Burdur’un kurrâs›ndand›r,
müftülük ve imam hatiplik yapm›flt›r.
75 y›l boyunca Cami-i Kebir’de
hatimle namaz k›ld›rm›fl olan bir insand›r.
O¤lunun ad› Ali Haydar. Dikkat
edin, bir Sünnî müftünün o¤lunun ad›
Ali Haydar. Bu, Türkiye’nin 1920’li,
1930’lu y›llardan sonra nereden nereye
geldi¤ini görmek bak›m›ndan ilginç bir
örnektir. Bu anlay›fltaki bir çevrenin insan›
olarak, akademik hayat›ma ailemden
ald›¤›m bilgileri eklerseniz, talebeli-
¤imi de koyarsan›z, çünkü eski Türkçe
ve di¤er bilgileri lisede ö¤renmifltim,
kendimi tan›m›fl oldu¤um 50 y›ll›k çal›flmalar›ma
ra¤men, ben hâlâ kendimi bir
ö¤renci görüyorum. Kesinlikle akademisyen
oldu¤um iddias›nda de¤ilim. Sadece
bu yolda bir talebe olarak çal›fl›yorum
ve bundan da iftihar ediyorum. Ö¤renmenin
yafl› yok ve sonu yok. Benim
ihtisas yapt›¤›m alanla alâkal› her gün
yeni bir kaynakla karfl›lafl›yorsunuz, her
gün yeni bir bilgi kayna¤›na ulaflman›z
mümkün. O zaman bilgileriniz zaten olmufl
de¤ildir. Olma devresinde, o yolda
olan bir insan›m. Allâh›n verdi¤i ömür
süresince talebe olmaya devam edece-
¤im, hiçbir zaman üstad olmad›m, ola-
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60
mam da zaten, üstadl›k benim çok çok
ötemde. Ancak, bilgi edinme konusunda
h›rsl›, istekli bir talebeyim.
A.A.Ç. - Türkiye’nin say›l› teologlar›ndans›n›z.
Dinin insan hayat› üzerindeki önemi
üzerinde de¤erlendirme yapar m›s›n›z?
E.R.F. - “Türkiye’nin say›l› teologlar›ndans›n›z”
sözü itibari bir laf. Sorunuzun
ikinci k›sm› ise fevkalade flumullü
bir soru. Dinin insan hayat› üzerindeki
önemi sözle aç›klanacak bir fley de¤il.
Çünkü yaflanan bir kavram bu. Dinle ne
kadar alakas›z oldu¤unuzu söylerseniz
söyleyiniz, o, sizin içinde bulundu¤unuz
toplumun genlerine, davran›fllar›na, düflüncesine
o kadar çok ifllemifltir ki sizin
kendinizi ondan kurtarman›z mümkün
de¤ildir. Ve benim kanaatimce, bütün
toplumlar için, kendi gücümüzün d›fl›nda,
kendi yap›p edebildiklerimizin d›fl›nda,
bize hakim olan, bizim üstümüzdeki
bir kudrete, bir güce behemehal inanmak
zorunday›z. Tarihe bakt›¤›m›zda,
sosyolojinin bize ö¤retti¤i totem ve tabu
zaman›ndan beri, insano¤lu kendi üstündeki
bir güce; bu ister gördü¤ü olsun,
ister görmedi¤i olsun; ba¤lanmak durumunda
kalm›flt›r. Bilebildi¤imiz dönemlerden
itibaren, kitabî dinler dedi¤imiz
dönemi ele ald›¤›n›zda; Yahudilikten,
H›ristiyanl›ktan Müslümanl›¤a geçti¤inizde
de sizin üstünüzde, bütün kâinat›n
üstünde, kabul etseniz de etmeseniz de,
bir Yarat›c›n›n var oldu¤u hissedilir:
Var! ‹nkâr etseniz bile bu var. Ve O’nun
gönderdi¤i, bildirdi¤i kurallar, gönderildi¤i
toplumun anlay›fl›na göre flekillenmifltir.
Ve bu flekillenmenin sonunda da
bir hayat oluflmufltur. ‹flte yaflad›¤›m›z
hayat bu. Bunu kendinizden soyutlaman›z
mümkün de¤ildir. Ben rasyonel bir
insan›m, liberal bir insan›m, kendimi öyle
görüyorum; laik bir insan›m, kendimi
öyle görüyorum; ama bütün bu görmelerimin
ötesinde din benim genlerimin
http://www.millifolklor.com 17