You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
saj k›r›nt›s› tafl›yorsa orada iletiflimin<br />
varl›¤›ndan söz etmek mümkündür. Kald›<br />
ki ticarî iflletme adlar› ilgili ilgisiz herkese,<br />
“‹htiyac›n›z oldu¤unda biz buraday›z.”<br />
mesaj›n› bilinçli olarak ve hem de<br />
sürekli bir flekilde vermeye çal›flmaktad›r.<br />
Ayr›ca bunlar›n verdi¤i mesaj bu kadarla<br />
da s›n›rl› de¤ildir. Birazdan afla¤›da<br />
görülece¤i üzere bu adlar, bünyelerinde<br />
aç›k veya örtülü olarak baflka mesajlar<br />
da bar›nd›rmaktad›r. Bu sebeple ticarî<br />
iflletme adlar›, bir ifl yerini belirtmenin<br />
yan›nda, bir kitle iletiflim arac› ve biçimi<br />
olma özelli¤ine de sahiptir. ‹flte bu<br />
düflünceler do¤rultusunda çal›flmam›za,<br />
Sivas il merkezindeki ticarî iflletme adlar›n›<br />
iletiflim perspektifinden incelemeyi<br />
konu edindik. Bunun için öncelikle,<br />
ço¤unlu¤u Atatürk, ‹stasyon ve Kepenek<br />
caddelerinden, Afyon ve Eski Belediye<br />
sokaktan -ki bu cadde ve sokak isimleri<br />
de ayr› bir çal›flma konusudur- olmak<br />
üzere 500 ticarî iflletmenin ad› toplanm›flt›r<br />
4 . Toplama ifllemi yap›l›rken daha<br />
çok merkezî yerlerin tercih edilmesinin<br />
sebebi, buralar›n, son tüketiciye yönelik<br />
ticarî hareketlili¤in yo¤un bir flekilde yafland›¤›<br />
yerler olmas› hasebiyle farkl›<br />
yafl gruplar›ndan çok daha fazla say›da<br />
kifliye hitap ediyor olmas›d›r. Kentin<br />
kalbi konumundaki söz konusu yerlerde<br />
bulunan ifl yerleri, çok say›da kiflinin dolafl›m›na<br />
aç›k olmas› dolay›s›yla hitap<br />
fleklinde belirli bir ortalamay› tutturmak<br />
zorundad›r. Bu sebeple bugün yapm›fl<br />
oldu¤umuz bu derleme, günümüz Sivas’›n›n<br />
sosyo-kültürel yap›s›n›n yan›nda,<br />
sosyo-ekonomik yap›s› hakk›nda da<br />
pek çok aç›dan ortalama bir fikir verecektir.<br />
Derleme yap›l›rken ço¤unlukla iflletme<br />
sahipleriyle görüflülmüfl ve onlara,<br />
ifl yerlerine verdikleri ad›n tercih sebebi<br />
sorulmufltur. Görüflmelerde öncelikle<br />
kendimizi tan›t›p amac›m›z› aç›kça<br />
belirtmemize ra¤men ço¤unlukla olum-<br />
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
suz ve flüpheci tav›rlar sergilenmifl ve<br />
bu çerçevede; “U¤raflacak baflka ifliniz<br />
yok mu?” yollu davran›fl veya cümlelere<br />
muhatap olunmufl, ifllerinin çoklu¤u bahanesiyle<br />
zaman zaman bafltan savmalarla<br />
karfl›lafl›lm›flt›r. Bu da derlemenin<br />
sa¤l›¤› aç›s›ndan yer yer olumsuz sonuçlar<br />
do¤urmufltur. Fazla olmamakla birlikte<br />
baz› iflletme sahipleri, kendisiyle<br />
böylesi küçük(!) bir konu dolay›s›yla ilgilenildi¤i<br />
için hayretini ve memnuniyetini<br />
gizleyememifl ve aç›k yüreklilikle bize<br />
yard›mc› olmufltur. Bu tav›rlar özelde<br />
esnaf›n, genelde ise halk›n baz› konulardaki<br />
önkabullerini, neye ne kadar de¤er<br />
verdi¤ini, kendi de¤erlerinin fark›nda<br />
olup olmad›¤›n› göstermesi ve psikolojisini<br />
yans›tmas› bak›m›ndan halkbilimcilere,<br />
oldukça dikkate de¤er veriler<br />
sunmaktad›r. ‹nsan, kendisi hakk›nda<br />
küçücük(!) ve masum amaçl› bir bilgi<br />
edinmek isteyene karfl› neden bu kadar<br />
olumsuz ve flüpheci yaklafl›r? Bu, san›r›z<br />
insan›m›z›n daha çok e¤itim seviyesiyle<br />
ve biraz da yaflam›fl oldu¤u tecrübelerle<br />
alakal›d›r.<br />
Derleme s›ras›nda iflletme isimleri<br />
konusunda herhangi bir yanl›fll›¤a sebebiyet<br />
vermemek için ifl yeri sahiplerinin<br />
varsa kartvizitleri de toplanm›flt›r. Kartvizitler<br />
de -ki bize göre bunlar, iflletme<br />
adlar›n› üzerinde bulunduran tabelalar›n<br />
cepte tafl›nan biçimleridir- iflletme<br />
adlar›n›, sahiplerinin isimlerini ve yap›lan<br />
iflle ilgili pek çok figürü, armay› veya<br />
unsuru üzerlerinde tafl›malar› dolay›s›yla<br />
baflka bir iletiflim arac› ve ayn› zamanda<br />
biçimidirler. Kartvizitle yap›lan<br />
iletiflim biçimi, tabelalarla yap›landan<br />
farkl› özelliklere sahip oldu¤u için bunu<br />
baflka bir çal›flman›n konusu olmak üzere<br />
flimdilik bir kenara b›rak›yoruz.<br />
‹zlenecek Yol ya da Mihenk Tafl›:<br />
Yukar›da iletiflimin de¤iflik flekillerinin<br />
bulundu¤unu belirtmifltik. Bu ne-<br />
http://www.millifolklor.com 143
Change language